Ostatnia droga nie wszędzie wygląda tak samo - obrzędy i zwyczaje pogrzebowe są różne w różnych religiach. Jak chowani są luteranie - czyli wierni Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce?
Pogrzeb luterański – podobnie, jak katolicki – składa się z nabożeństwa pogrzebowego w kościele lub kaplicy oraz pożegnania na cmentarzu. Podczas ceremonii wierni Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego modlą się, śpiewają pieśni i czytają fragmenty Ewangelii. - Uroczystość pogrzebowa upamiętnia osobę zmarłą, ale jest też okazją do głoszenia wiary w zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa i życie wieczne oraz pocieszenia rodziny, bliskich i wszystkich zasmuconych – mówi Agnieszka Godfrejów-Tarnogórska, rzecznik prasowy Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce.
Luteranie, podobnie zresztą, jak wszyscy pozostali protestanci, nie modlą się za dusze zmarłych. – A to dlatego, że modlitwa nie jest już w stanie zmienić sytuacji zmarłego – tłumaczy Agnieszka Godfrejów-Tarnogórska. - Nie obchodzimy też Dnia Zadusznego i odrzucamy instytucję tzw. mszy za zmarłych. Msza może być sprawowana tylko dla żyjących.
W tradycji luterańskiej nie ma też zwyczaju zapalania świec ani zniczy „za duszę zmarłego". Jeśli wierni Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego znicze w ogóle na grobach zapalają, to tylko, jako wyraz pamięci o zmarłych. Czasami odwiedzając mogiły najbliższych, składają też kwiaty i wieńce. – Ale podkreślamy przy tym, aby pamiętając o ochronie klimatu, nie kupować ani plastikowych zniczy ani sztucznych kwiatów - mówi Agnieszka Godfrejów-Tarnogórska.
Luteranie są w Polsce chowani zarówno w trumnach, jak i urnach, do grobów ziemnych lub murowanych. Na cmentarzach ewangelickich możemy spotkać różne rodzaje nagrobków – od grobowców przez płyty nagrobne po obeliski, a na starszych nekropoliach również kaplice grobowe, stele i kolumny. Wiele z nich zwieńczonych jest lub oznaczonych krzyżem. Na nagrobkach – poza imieniem i nazwiskiem zmarłego – można znaleźć cytaty biblijne nawiązujące do zmartwychwstania, nadziei i zaufania Bogu. Czasami wykuwane są też fragmenty luterańskich pieśni. - Warto przy tym podkreślić, że wiele kwestii pozostawia się decyzji samych wiernych, gdyż upodmiotowienie chrześcijanina jest ważnym elementem spuścizny protestanckiej – zapewnia .
W tradycji luterańskiej zmarłych wspomina się przede wszystkim pod koniec listopada - w ostatnią niedzielę roku kościelnego, tak zwaną Niedzielę Wieczności. Ale w Polsce luteranie odwiedzają groby bliskich także 1 listopada, obchodzą wtedy Pamiątkę Umarłych. W tym celu na cmentarzach organizowane są nabożeństwa o charakterze żałobnym i wspomnieniowym.
Większość wymienionych wyżej zwyczajów jest też praktykowana w innych wspólnotach protestanckich – w tym zakresie nie ma między nimi zasadniczych różnic.
(Tekst powstał w oparciu o poradnik „Godność nie umiera. Jak zachowywać się na cmentarzach różnych wyznań i tradycji", wydany przez Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.)
