Który cmentarz w Toruniu jest największy? Przy której ulicy leży najstarsza toruńska nekropolia? W jakich godzinach otwarty jest cmentarz przy ul. Szczecińskiej? Odpowiedzi na te i inne pytania o nekropolie Torunia znajdziecie w niniejszym przewodniku.
W Toruniu – podobnie jak w innych równie wiekowych ośrodkach miejskich –szeregowych mieszkańców pierwotnie chowano na cmentarzach zlokalizowanych przy kościołach, a tych bardziej majętnych i znanych – w świątynnych murach i podziemiach. Tak m.in. stało się z ciałem królewny Anny Wazówny, które zostało złożone w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, jednej z trzech najstarszych i najcenniejszych świątyń Torunia. Zwyczaj ten praktykowano do końca XVIII wieku, kiedy to pochówki na terenie Starego i Nowego Miasta zostały ostatecznie – m.in. ze względów sanitarnych – zakazane.
W zamian ówczesne władze miasta wyznaczyły nekropolie poza murami grodu. Jednym z takich miejsc był tzw. stary cmentarz św. Jerzego położony przy kościele św. Jerzego w okolicy dzisiejszych ulic: Szosa Chełmińska, Gałczyńskiego i Czerwona Droga. Niestety, do naszych czasów nie zachował się ani kościół ani cmentarz. Innym miejscem pochówku w Toruniu był wtedy – również już nieistniejący – cmentarz przy kościele św. Wawrzyńca stojącym wzdłuż dzisiejszej ul. Wały gen. Sikorskiego na Chełmińskim Przedmieściu. Trzecim miejscem pochówku, ulokowanym poza murami miejskimi, był cmentarz przy kościele św. Katarzyny przy dzisiejszej ul. Warszawskiej.
Jak założyć Miejsce Pamięci w serwisie Odeszli.pl? (instrukcja tutaj )
Współczesne dzieje toruńskich nekropolii zaczynają się w 1811 roku, kiedy między dzisiejszymi ulicami Gałczyńskiego, Morcinka i Sportową otwarto tzw. nowy cmentarz św. Jerzego. To najstarsza zachowana nekropolia Torunia. Pochowani są tam m.in. wybitni torunianie: notable, duchowni, naukowcy. Swoje miejsce spoczynku znaleźli tu m.in. prof. Ludwik Kolankowski , prof. Artur Hutnikiewicz , prof. Wilhelmina Iwanowska , generał Elżbieta Zawacka, Otton Steinborn.
Obecnie w Toruniu czynnych jest kilkanaście cmentarzy różnych wyznań, co związane jest z wielokulturową historią miasta. Największą nekropolią jest Centralny Cmentarz Komunalny - leży w północnej części miasta przy ul. Grudziądzkiej na 27 hektarach. Na terenie założonego w 1976 roku cmentarza jest pierwszy w mieście kompleks kolumbariów, a w bezpośrednim sąsiedztwie nekropolii działa spopielarnia.
Jak napisać wspomnienie w Miejscu Pamięci na Odeszli.pl? (czytaj tutaj )
Również wzdłuż ul. Grudziądzkiej, ale znacznie bliżej centrum, usytułowany jest Cmentarz Komunalny nr 2 im. Bohaterów II Wojny Światowej. Jest tu m.in. ponad tysiąc grobów więźniów pobliskiego obozu hitlerowskiego, są mogiły żołnierzy i jeńców radzieckich więzionych w obozie na Glinkach oraz Żydów zamordowanych przez hitlerowców. Nekropolia została wpisana do rejestru zabytków. Poza tym cmentarzem, nekropoliami zabytkowymi w Toruniu są też: nieczynny już Cmentarz Komunalny nr 1., wspomniany Cmentarz św. Jerzego, oraz cmentarze św. Jakuba, św. Barbary, Podwyższenia Krzyża Świętego, Matki Bożej Królowej Polski, Najświętszej Marii Panny.
Najmłodszą toruńską nekropolią jest cmentarz parafialny przy ul. Wymarzonej 22 na osiedlu Bielawy w północno-wschodniej części miasta. Pierwsze pochówki zorganizowano tu w 1999 roku.
Fot. Mikołaj Kuras / Agencja Wyborcza.pl