Artur Hutnikiewicz

Wybitny historyk literatury, jeden z najwybitniejszych torunian XX wieku, honorowy obywatel tego miasta. Literatura polska zawdzięcza mu m.in. odkrycie klasyka polskiej literatury grozy Stefana Grabińskiego oraz świetny podręcznik akademicki „Młoda Polska”. Artur Hutnikiewicz urodził się we Lwowie. Po maturze - zdanej w 1934 roku w lwowskim gimnazjum im. Stanisława Staszica – studiował filologię polską i klasyczną na tamtejszym Uniwersytecie Jana Kazimierza. Po studiach był na UJK asystentem prof. Eugeniusza Kucharskiego. Po II wojnie światowej - zmuszony do opuszczenia Lwowa – zamieszkał najpierw w Wałczu, a od 1946 roku w Toruniu. Tam dostał posadę starszego asystenta w Katedrze Teorii Literatury i Literatury Porównawczej nowopowstałego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. W Toruniu przeszedł wszystkie szczeble kariery uniwersyteckiej i naukowej: doktoryzował się w 1948 roku rozprawą o twórczości Stefana Żeromskiego, w 1962 r. został profesorem nadzwyczajnym, a 11 lat później - profesorem zwyczajnym. Jego zajęcia, seminaria magisterskie i doktoranckie były miejscem światopoglądowych dyskusji. Swoim podopiecznym chętnie wystawiał zezwolenia na korzystanie z tzw. prohibitów w bibliotece UMK. Dzięki niemu poznawali publicystykę z paryskiej „Kultury”, teksty Witolda Gombrowicza i Czesława Miłosza, do których dostęp był prawie niemożliwy. Peerelowskie władze kilkakrotnie odbierały mu paszport, odmawiały prawa wyjazdu z kraju, wstrzymywały bądź cenzurowały publikacje. Prof. Artur Hutnikiewicz wykształcił 450 magistrów filologii polskiej, 12 doktorów i ośmiu doktorów habilitowanych. Do grona jego wychowanków należą m.in.: były ambasador Polski przy Watykanie Stefan Frankiewicz, poeci Adriana Szymańska i Krzysztof Ćwikliński, profesorowie: Wojciech Gutowski, Krystyna Jakowska, Jerzy Zbigniew Maciejewski, Bogdan Burdziej. Na jego seminarium pojawiał się też Grzegorz Ciechowski, przyszły lider słynnej Republiki. Prof. Hutnikiewicz miał go później nazywać swoim „najgłośniejszym studentem” i „nieskończonym" seminarzystą. Dorobek profesora to ponad 200 publikacji: monografii książkowych, rozpraw, studiów, wstępów do zbiorów tekstów naukowych i literackich. Monografia poświęcona Żeromskiemu miała osiem edycji, a przewodnik po głównych zjawiskach literackich i artystycznych XX w. „Od czystej formy do literatury faktu” doczekał się sześciu wydań. Równie dobrym przyjęciem cieszył się jego podręcznik do historii literatury „Młoda Polska”, który ukazał się w wielotomowej „Wielkiej historii literatury polskiej”. Hutnikiewicz ponadto odkrył dla literatury polskiej prozę grozy Stefana Grabińskiego. Dzięki temu przyczynił się do renesansu tego gatunku w naszym kraju. Zasługi i życiowy dorobek Artura Hutnikiewicza docenili czytelnicy „Gazety Wyborczej”. W styczniu 2000 roku w plebiscycie na „Torunianina XX wieku” uczony zajął wysokie, ósme miejsce. 7 października 2002 r., prof. Artur Hutnikiewicz odebrał tytuł honorowego obywatela Torunia. Miejscy radni docenili m.in. wkład uczonego w „rozsławianie Torunia, jako poważnego, liczącego się w skali kraju ośrodka naukowego", a także fakt, że profesor był niekłamanym autorytetem moralnym i naukowym. - Robiłem tylko to, w czym leżała moja powinność i przyjemność - oznajmił skromnie prof. Artur Hutnikiewicz podczas uroczystości. Emerytowany profesor jeszcze w 2003 roku prowadził wykłady monograficzne dla studentów filologii polskiej na UMK. Głośno ubolewał wtedy nad stanem wiedzy historycznej przyszłych polonistów. Chciał zaszczepić w nich umiłowanie do historii i filozofii, czyli do dyscyplin, których nie można odseparować od nauki o literaturze. Po zaliczeniach studenci chwalili się wpisami, które wykonywał w ich indeksach - wybitny naukowiec kreślił swój podpis fioletową lub niebieską kredką świecową.