Odejście bliskich z reguły jest dla nas zaskoczeniem, zawsze przychodzi nie w porę. Pojawia się, zabiera i odchodzi, zostawiając w zamian pustkę i ból. Ból, który ukoić mogą wspomnienia skrywane w pamięci, ale też – a może przede wszystkim – te, którymi możemy się podzielić z rodziną, znajomymi i przyjaciółmi.
Pisanie o zmarłych – trzeba to wyraźnie zaznaczyć – nie powinno polegać na wzbudzaniu smutku u czytającego. Musimy pamiętać, że wspomnienia to cenny dar, przedłużający pamięć o tych, których już między nami nie ma. Chociaż na chwilę wypełniają pustkę po rodzicach, dziadkach, rodzeństwie, sąsiadach, przyjaciołach ze szkolnej ławki, znajomych z pracy. Nie ma nic złego w tym, że wywołają uśmiech na naszej twarzy. Co więcej, one właśnie po to są.
Chcesz napisać wspomnienie? Zbierz informacje
Pierwszą rzeczą, o której powinniśmy pamiętać, kiedy zaczynamy pisać wspomnienie, jest zrobienie planu. To konieczne, aby nie umknęło nam nic istotnego. Pamiętajmy przy tym o kilku prostych sprawach:
– zbierzmy osobiste rzeczy pozostawione przez zmarłą osobę: świadectwa szkolne, pamiątki z podróży, ulubione przedmioty, ukochane książki, płyty itp. Przypomnijmy sobie, czy łączą się z tymi rzeczami nasze wspomnienia. Może przedmioty te zostały zdobyte w szczególnych okolicznościach, może były podarowane przez kogoś szczególnie ważnego dla osoby wspominanej?
– przejrzyjmy albumy i pudła z fotografiami. To, co tam znajdziemy, może przywołać w naszej pamięci wydarzenia i miejsca z przeszłości, o których warto napisać. W tym samym celu można też – o ile takie materiały mamy – obejrzeć domowe filmy wideo ze zmarłą osobą w roli głównej. Poza tym, tak znalezione zdjęcia i filmy przydadzą się do stworzenia galerii w internetowym miejscu pamięci.
– możemy też przewertować strony serwisów społecznościowych (Facebook, Instagram itp.). Być może informacje tam znalezione przypomną nam wydarzenia, o których też warto wspomnieć?
Po przeszukaniu domowych archiwów i własnej pamięci, przepytaj bliższą i dalszą rodzinę, znajomych wspominanej osoby, jej sąsiadów, przełożonych lub podwładnych. To też doskonałe źródło wspomnień. Niech i oni opowiedzą o swoich przeżyciach związanych ze zmarłą osobą, latach szkolnych, wspólnych wakacjach, współpracy przy rozwiązywaniu problemów zawodowych. Może ktoś przypomni sobie jakieś szczególne zdarzenie, które dobrze portretuje opisywanego krewnego? Warto o tym napisać. Takie zderzenie różnych punktów widzenia z pewnością pozwoli stworzyć znacznie ciekawszy, bardziej autentyczny i wiarygodny portret wspominanej osoby.
Pamiętajmy przy tym, aby zaplanować czas na rozmowę i aby przeprowadzić wywiady osobiście, chociaż może to być także rozmowa telefoniczna lub przez internetowe komunikatory (oczywiście upewnijmy się wcześniej, że nasz rozmówca też się nimi posługuje), jak Facetime, Messenger, Skype, Zoom, WhatsApp itp.
A jeśli nasi rozmówcy znają kogoś, kto przeżył z naszym bohaterem coś szczególnego (o czym nie musimy przecież wiedzieć), poprośmy o kontakt do tej osoby (np. nr telefonu, adres mailowy).
Rozmawiając, dobrze jest poinformować interlokutorów o naszych zamiarach: dlaczego rozmawiamy, jak chcemy wykorzystać zebrane informacje i gdzie one się ukażą. Z reguły spotkamy osoby chętne do rozmowy, ale może też być tak, że ktoś nie zechce się z nami dzielić wspomnieniami. Nie miejmy o to pretensji, opowiadanie o zmarłych nie zawsze jest łatwą sprawą.
Przeprowadźmy tyle wywiadów, ile się da – im więcej, tym bogatsze i pełniejsze będzie wspomnienie. Rozmowy dodatkowo nagrywajmy, aby w każdej chwili móc do nich wrócić – na wypadek gdyby jakiś szczegół umknął naszej uwadze podczas robienia notatek.
Pisanie wspomnień o zmarłych. Od czego zacząć?
Tekst wspomnieniowy – jak zresztą każdy inny – powinien mieć przemyślaną od początku do końca formę. Dobrze jest zaprezentować w pierwszym akapicie wspominaną osobę – kim była, co robiła, dzięki czemu została zapamiętana, dlaczego postanowiliśmy o niej napisać.
Po takiej prezentacji możemy przejść do chronologicznego przedstawienia historii naszego bohatera/naszej bohaterki – od dzieciństwa i okresu dojrzewania począwszy. Napiszmy o jego/jej wykształceniu, pracy, odbytych podróżach, pasjach i zainteresowaniach. Przypomnijmy osiągnięcia i zasługi, nie zapominając o przyznanych odznaczeniach i innych zaszczytach. Wspominając osobę, możemy też przedstawić wydarzenia historyczne, w których brała udział. Tam, gdzie się da, dajmy cytaty z przeprowadzonych rozmów, szczególnie te dotyczące poszczególnych faktów z życiorysu naszego bohatera/naszej bohaterki. Możemy też oddać głos wspominanej osobie, np. poprzez zacytowanie jej autentycznych wypowiedzi. To nie tylko uwiarygodnia nasz przekaz, ale też bardzo go uatrakcyjnia.
Co bardzo ważne, nasze wspomnienie zawsze powinno być utrzymane w zgodzie z faktami, oparte na zebranych informacjach i tych znanych nam osobiście z życiorysu wspominanej osoby. Ale trzeba zawsze przy tym pamiętać, aby przede wszystkim osiągnąć nasz cel, czyli prezentację wybranej osoby – i to jest tu bardzo ważne – w korzystnym dla niej świetle. Zmarłych wspominamy, i jest to szlachetny zwyczaj, w sposób dla nich życzliwy i przychylny. Pomijamy wady, prezentując wyłącznie zalety. Kreujemy w ten sposób jego/jej pozytywny wizerunek.
Gotowe wspomnienie o zmarłym bliskim można zamieścić TUTAJ
