Aż dziw, że tak późno wpadłem na ten pomysł – mówi pan Michał. I opowiada, że za każdym razem, gdy odwiedza grób przyjaciela, musi go się sporo naszukać. I to nie na jakiejś gigantycznej nekropolii, ale na średniej wielkości Cmentarzu Nowym w Kielcach. – A właściwie do tej pory musiałem szukać, bo teraz do grobu przyjaciela prowadzi mnie nowoczesna technologia. Jest o niebo łatwiej – podkreśla nasz rozmówca.
Szukając grobu Fryderyka Chopina
Po raz pierwszy z nawigacją cmentarną pan Michał spotkał się, będąc niedawno na słynnym Père-Lachaise w Paryżu.
– Wprawdzie miałem ze sobą papierowe przewodniki, a na cmentarzu są dobre oznakowania, to jednak był problem ze znalezieniem grobu Fryderyka Chopina – opowiada. Aż w końcu natknął się na pracownika cmentarza, który poradził mu, by zainstalował sobie w telefonie dedykowaną tej nekropolii aplikację. – To nie była klasyczna nawigacja cmentarna, ale przewodnik po Père-Lachaise, dzięki któremu błyskawicznie namierzyłem grób Chopina – opowiada.
Cmentarze komunalne liderem w cyfryzacji
Według ankiety przeprowadzonej pod koniec 2020 roku, w ramach rządowego programu "Cyfryzacja Miejsc Pamięci", w Polsce jest 12 269 cmentarzy o łącznej powierzchni 16 077 ha, czyli mniej więcej jednej trzeciej powierzchni Warszawy.
Nieco inne dane podaje Główny Urząd Statystyczny. Według GUS-u w całym kraju jest 16 172 cmentarze o łącznej powierzchni 18 520 hektarów.
"Obecnie co najmniej 10 proc. cmentarzy ogółem jest zarządzanych przy wykorzystaniu systemów teleinformatycznych, w tym ponad połowa cmentarzy komunalnych i 3 proc. cmentarzy wyznaniowych. Nadal istnieje co najmniej kilkadziesiąt dużych (wielohektarowych) cmentarzy, które nie zostały ucyfrowione. W większości gminy korzystają z zakupionych systemów lub usług zewnętrznych" – to jeden z głównych wniosków rządowego raportu.
fot. Roman Rogalski/Agencja Wyborcza.plNawigacja prowadzi do konkretnego grobu
Zainspirowany ułatwieniem na Père-Lachaise w Paryżu pan Michał, jeszcze podczas pobytu w stolicy Francji, sprawdził, czy takie rozwiązania proponują też cmentarze w Polsce.
– I tu ogromne zaskoczenie. Nie tylko takie, ale nawet dużo lepsze. W wielu przypadkach nawigacja potrafi nie tylko wskazać miejsce pochówku konkretnej osoby, ale i zaprowadzi nas na miejsce – opowiada nasz rozmówca. Już nie kluczy po alejkach na Cmentarzu Nowym w Kielcach w poszukiwaniu grobu przyjaciela. – Mało tego, odwiedziłem wiele miejsc pochówku moich znajomych, których dotychczas nie mogłem znaleźć. Wystarczy bowiem wiedzieć, na którym cmentarzu są pochowani. Resztę zrobi za nas baza danych – podkreśla pan Michał.
Miliony zmarłych w bazach danych
Największą ogólnopolską wyszukiwarką osób pochowanych jest Grobonet.com. Jak czytamy na jej stronie, system "jest połączony z bazą konkretnych cmentarzy w całym kraju". "Baza osób pochowanych jest na bieżąco aktualizowana przez administratorów cmentarzy. Chcemy, by każdy użytkownik mógł odszukać grób bliskiej osoby" – podkreślają administratorzy strony.
https://cmentarze.lublin.euWystarczy więc wpisać imię i nazwisko zmarłej osoby oraz wybrać województwo i miasto, w którym została pochowana. I za chwilę system znajdzie nam cmentarz oraz miejsce pochówku. Oczywiście może się zdarzyć, że na danej nekropolii czy w mieście jest więcej osób o takim imieniu i nazwisku. Wtedy pomocna będzie informacja o dacie śmierci. W wielu przypadkach wyświetli się nam też zdjęcie grobu.
Gdy powstawał ten tekst, strona Grobonet.com informowała o 6 722 543 osobach pochowanych.
Sporą bazę danych ma także serwis Mogily.pl. Teraz to 1 035 628 grobów w całej Polsce oraz 1 839 481 osób pochowanych. W poszukiwaniu listy grobów pomóc może także aplikacja Cmentarz GPS, którą znajdziemy w sklepie Google Play.
Jak ich zapamiętaliśmy i jak będziemy o nich pamiętać? Serwis Odeszli.pl umożliwia stworzenie unikalnego wspomnienia. Zobacz, jak krok po kroku założyć Miejsce Pamięci o bliskiej zmarłej osobie w serwisie Odeszli.pl
Dużo jest jeszcze do zrobienia
Oczywiście wyszukiwarki osób pochowanych to tylko część działalności firm zajmujących się cyfryzacją cmentarzy. Jak czytamy na ich stronach internetowych, to przede wszystkim inwentaryzacja i wdrożenia systemów dla administracji cmentarzy, kompleksowe rozwiązania dla administracji cmentarzy, pomiary geodezyjne czy mapy oraz plany nekropolii.
Wiele jest jednak dopiero do zrobienia.
"Ankieta wykazała istotne braki w wiedzy na temat cmentarzy w Polsce. Konieczne jest zaangażowanie GUS w celu pozyskiwania w przyszłości pełnych danych o lepszej jakości. (…) Wyzwanie pod kątem cyfryzacji stanowić mogą nieduże cmentarze parafialne, pojedyncze mogiły, cmentarze położone na terenach SP (Lasy Państwowe, KOWR) i terenach prywatnych" – czytamy w rządowym raporcie.
"Projekt Cyfryzacja Miejsc Pamięci obejmujący stworzenie centralnej wyszukiwarki umożliwiającej znalezienie miejsc pochówków niezależnie od ich lokalizacji na terenie kraju oraz informacji nt. grobów i osób pochowanych, ze szczególnym uwzględnieniem osób zasłużonych, wychodzi naprzeciw potrzebom zarządcy cmentarzy i obywateli" – podkreślają autorzy raportu.
Piotr Rozpara