Największą sławę przyniosło Ordonce wykonanie piosenki "Miłość ci wszystko wybaczy" z filmu "Szpieg w masce". Utwór nuciła cała Polska, okrzyknięto go największym przebojem w historii polskiego kina. Mija 75 lat od śmierci artystki.
"Szpieg w masce" to film Mieczysława Krawicza z 1933 roku. Bohater filmu, profesor Skalski, pracuje nad promieniami zdolnymi do unieruchamiania maszyn na odległość poprzez blokowanie pracy ich silników. Marzeniem naukowca jest położenie kresu wojnom na świecie. Doświadczeniami Skalskiego interesuje się wywiad obcego państwa. Śpiewaczka i tancerka, która jest zarazem agentką, uwodzi syna profesora, by zdobyć jego wynalazek. Agentkę gra Ordonka.
Serca widzów podbiły piosenki wykonywane w filmie przez Ordonkę, wtedy już bardzo znaną artystkę kabaretową.
Gwiazda zaśpiewała na ekranie najsłynniejszy w dziejach polskiego filmu utwór "Miłość ci wszystko wybaczy". Autorem muzyki był Henryk Wars, natomiast słowa napisał Julian Tuwim. Ordonówna zaśpiewała tu również inny szlagier – utwór "Na pierwszy znak"
– przypomina portal oldcamera.pl .
Hanka Ordonówna (prawdziwe imię i nazwisko Maria Anna Tyszkiewicz z domu Pietruszyńska) urodziła się prawdopodobnie 4 sierpnia 1902 roku w kamienicy przy ul. Żelaznej w Warszawie. Jej ojcem był warszawski kolejarz Władysław Pietruszyński, a matką Helena z domu Bieńkowska. W różnych źródłach pojawiają się też inne daty jej przyjścia na świat.
"W przedwojennym leksykonie »Czy wiesz kto to jest?« pod redakcją Stanisława Łozy wskazano, że urodziła się 11 sierpnia 1904 roku w Warszawie, w paszporcie konsularnym wydanym w Teheranie wpisano datę 23 września 1905 roku, a na nagrobku widnieje jedynie rok 1902. Pod uwagę brana jest jeszcze data 4 sierpnia 1902 roku, na to bowiem wskazuje metryka jej urodzenia przechowywana w kościele pw. Narodzenia NMP w Warszawie" – czytamy na stronie Muzeum Historii Polski.
Rodzice zapisali ją do szkoły baletowej przy Teatrze Wielkim w Warszawie. Uczęszczało tam wiele przedwojennych sław. Dużą rolę w jej zawodowym życiu odegrał Fryderyk Járosy, łowca talentów, który pokierował jej karierą. Zadebiutowała jeszcze jako nastolatka w teatrzyku rewiowym. Początkowo nic nie zapowiadało, że zrobi tak wielką karierę, nie porwała tłumów. Trochę tym przybita przeniosła się z Warszawy do Lublina, gdzie zaczęła występować z kabaretem.
Tam ciężka praca, z której znana była Ordonka, wreszcie zaprocentowała. Wróciła do Warszawy już jako Hanka Ordonówna, a publiczność wreszcie ją pokochała. Zyskała popularność m.in. jako wykonawczyni żołnierskich piosenek, takich jak "O mój rozmarynie" i "Ułani, ułani, malowane dzieci". Od 1923 roku zaczęła się pojawiać w filmach jako tancerka. Uzupełniała też swoją wokalną edukację, m.in. w Wiedniu i Paryżu. Po wielkim sukcesie piosenek ze "Szpiega w masce" ruszyła w tournée po świecie. W kręgach artystycznych znana była między innymi z tego, że samodzielnie przygotowywała swoje kostiumy sceniczne.
Muzeum Historii Polski przypomina, że Ordonówna była artystką wszechstronną, występowała zarówno na scenie teatralnej, kabaretowej, jak i w filmach. Śpiewała w Paryżu, Berlinie, Lipsku, Hamburgu, Dreźnie, Monachium czy w Wiedniu, a także za oceanem – w Greenwich Village, Filadelfii, Baltimore, Pittsburgu, Chicago, Detroit, Madison i w innych ośrodkach polonijnych.
Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe"Debiutowała jako tancerka, lecz wkrótce zmieniła profesję. Była nie tylko utalentowaną aktorką i piosenkarką, ale i charyzmatyczną kobietą, która chętnie – wbrew panującej modzie – zakładała spodnie i wydekoltowane suknie" – przypomina Muzeum Historii Polski. Teksty dla Ordonki pisali wielcy, m.in. Julian Tuwim, Marian Hemar, Konstanty Ildefons Gałczyński czy Jan Lechoń.
– Ordonka na scenie była zjawiskowa. Wspaniała. Pamiętam tylko, że jeśli program takiego koncertu przewidywał, powiedzmy, 15 utworów, ona bisowała 12 razy. Ludzie szaleli, bo te koncerty naprawdę były czymś, czego się nie zapomina – wspominała po latach Ordonkę Hanka Bielicka .
Mężczyźni za Ordonką szaleli. – Dostrzegali jej urodę, ale ta była widoczna w ruchu i w akcji, nie była wcale piękną kobietą – opowiadała na antenie Radia Katowice Maria Trzeciak. Jak wyglądała Ordonka? Na zdjęciach wyeksponowane są przede wszystkim jej stroje. Według jednych przekazów była filigranowa i niska, według innych wręcz przeciwnie – wysoka i masywna. Miała chłopięcą sylwetkę i rudoblond włosy. Chodziła w spodniach, co w tamtych czasach było u kobiet rzadkością, ale nosiła też wydekoltowane suknie.
Pierwszą jej wielką miłością był Janusz Sarnecki, młody aktor z aspiracjami. "Między artystami wywiązał się romans, jednakże niespodziewanie Sarnecki wyjechał, pozostawiając Hankę bez pożegnania. Niedługo później ożenił się z aktorką Janiną Fruchtmanówną. Z jego też powodu planowała popełnić samobójstwo, strzelając z pistoletu w głowę. W ostatniej chwili zrezygnowała, ale pocisk poorał jej skroń. Bliznę na twarzy, będącą pamiątką po próbie odebrania sobie życia, skrzętnie zakrywała kapeluszem noszonym na bakier" – czytamy na stronie Muzeum Historii Polski.
Już jako znana artystka zawróciła w głowie Michałowi Tyszkiewiczowi i w marcu 1931 roku została jego żoną. Arystokrata studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie i na uczelni w Belgii, ale jego pasją była scena. Napisał słowa do wielu znanych piosenek, m.in. "Uliczka w Barcelonie".
Ślub Tyszkiewicza z Ordonką był mezaliansem, który wywołał skandal. Rodzina hrabiego zbojkotowała ślub. Jak pisał Stanisław Koper, z czasem stosunki w rodzinie ułożyły się względnie poprawnie, a "ciocię Hankę" jako pierwsze zaakceptowało młode pokolenie Tyszkiewiczów. Ordonka po ślubie kontynuowała karierę estradową. To właśnie prawdopodobnie bardzo intensywna praca stała się powodem poważnej choroby płuc, na którą zapadła. Nie była wierną żoną, wdawała się w romanse. Jednym z jej kochanków był aktor Igo Sym, kinowy amant o międzynarodowej sławie. Mówiło się też, że miała romans m.in. z Fryderykiem Járosym i Juliuszem Osterwą. Tyszkiewicz wszystko jej wybaczał.
Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe1 listopada 1939 roku Ordonka dołączyła do protestu przeciwko wyświetlaniu w polskich kinach hitlerowskiego filmu o zajęciu Warszawy. Aresztowało ją gestapo, znalazła się na Pawiaku. "Pojawiały się także pogłoski, że z aresztowaniem Ordonówny związany był dawny kochanek Igo Sym. Znany amant kolaborował z Niemcami i zachęcał aktorów do gry w hitlerowskich produkcjach propagandowych, między innymi rzekomo Ordonównę. Za odrzucenie propozycji miała zostać zatrzymana przez gestapo" – pisał Onet.pl.
Z Pawiaka wyszła dzięki pomocy męża, który wykorzystał koneksje łączące jego kuzyna z królem Włoch Wiktorem Emanuelem III. Przeprowadzili się z mężem do Wilna, gdzie artystka kontynuowała karierę, grając m.in. w teatrach. Kolejny raz została aresztowana przez NKWD po aneksji Litwy przez ZSRR. Wtedy wywieziono ją do łagru w Uzbekistanie, a jej męża w głąb Rosji.
Po zwolnieniu z wygnania artystka początkowo zorganizowała teatr w polskim ośrodku w Tocku, później zajęła się organizowaniem pomocy dla osieroconych dzieci polskich zesłańców. Jej stan zdrowia ciągle się pogarszał, cierpiała na gruźlicę. Osiadła ostatecznie z mężem w Bejrucie, tam podjęła intensywne leczenie.
Zmarła 8 września 1950 roku na tyfus. Zaraziła się od męża, który pomagał uchodźcom w czasie epidemii. Pochowana została na polskim cmentarzu w Bejrucie. Na jej grobie znalazł się napis: "ŚP Maria Hanna Tyszkiewiczowa Hanka Ordonówna. Ur. 25 IX 1902 zm. 8 IX 1950. Tyś jest ucieczką moją od ucieśnienia zachowasz mię i piosenkami radosnego wybawienia uraczysz mię. Ps. XXXII. 7". W 1990 roku jej prochy przeniesiono na warszawskie Powązki.