Jadwiga Chruściel ps. „Kozaczek”

Podczas Powstania Warszawskiego była strzelcem. Od 1 sierpnia 1944 roku pełniła funkcję łączniczki w Kwaterze Głównej Komendy Okręgu. Jako szeregowa pomagała również w połowie sierpnia w mieszczącej się w gmachu PKO kuchni Kwatery Głównej. Przed wojną była uczennicą prywatnej szkoły w Warszawie. Latem 1944 roku zdała tzw. małą maturę. 1 sierpnia 1944 r. przysięgę złożyła przed swoim ojcem - dowódcą Okręgu Warszawskiego AK Antonim Chruścielem ps. „Monter”. Jej siostra Wanda ps. "Kalina" była oficerem Okręgu Warszawskiego AK. 5 października 1944 znalazła się w niewoli niemieckiej. Była jeńcem obozu przejściowego dla jeńców AK w Ożarowie, następnie osadzona w Stalagach: XI B Fallingbostel, Bergen, Oflagu IX C Molsdorf (ordynans), obozie Blankenhain. Wyzwolona 13 kwietnia 1945 roku w Blankenhain w Turyngii. Relokowana przez Amerykanów do obozu w Burgu, skąd 10 czerwca 1945 roku wyjechała do Brukseli. Po wyzwoleniu obozu jenieckiego trafiła do ośrodka werbującego do polskiej marynarki. Przez Francję i Anglię wyjechała do Szkocji. W Szkocji zapoznała się z harcerstwem. W 1947 r. złożyła przyrzeczenie. Po przeprowadzce do Londynu prowadziła drużynę wędrowniczek „Jantar”, a w 1951 r. objęła funkcję Hufcowej Hufca „Bałtyk”. W 1956 r. wyemigrowała do USA. W Stanach Zjednoczonych włączyła się do pracy harcerskiej, prowadząc przez trzy lata Hufiec Podhale w Nowym Jorku. W okresie 1969-1973 była dwukrotnie wybrana Komendantką Chorągwi. Opracowała i wydała szereg podręczników: „CO drużynowa zuchów powinna wiedzieć”, „Wędrowniczki”, „Jak prowadzić drużynę harcerek”, „Sprawności Harcerek”, „Tropicielka”. Od 1962 r. mieszkała w Nowym Jorku. W 2013 roku powróciła do kraju. 29 lipca 2018 r. „za wybitne zasługi w działalności na rzecz upamiętniania prawdy o najnowszej historii Polski” odznaczona została przez Prezydenta RP Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Zdjęcie profilowe: Albert Zawada / Agencja Wyborcza.pl