Wstecz

Piętnastolatka, która brała udział w zamachu na kata Warszawy. Poznaj niezwykłe historie powstańców warszawskich

Nazywała się Elżbieta Dziębowska i miała zalewie 15 lat, kiedy 1 lutego 1944 roku uczestniczyła w zamachu na znienawidzonego przez Polaków Franza Kutscherę, dowódcę SS i policji w Warszawie.

Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Sanitariuszka NN i ranny Krzysztof Palester 'Krzych' z batalionu 'Parasol' po wyjściu z kanałów na ul. Wareckiej przy Nowym Świecie. W środku stoi Maria Stypułkowska-Chojecka 'Kama'. Data wykonania: 1 września 1944 Miejsce wykonania: Warszawa - Śródmieście Północne - ul. Warecka
Autor zdjęcia: Joachim Joachimczyk 'Joachim' Źródło: Muzeum Powstania Warszawskiego

Powiązane artykuły

Zamach na kata Warszawy był jedną z najważniejszych, zakończonych sukcesem, akcji polskiego podziemia przeciwko okupantowi na terenie Generalnego Gubernatorstwa.

Ucharakteryzowana na niemiecką uczennicę 15-letnia Ela wypatrywała samochodu Kutschery, by dać znać kolegom, że nadjeżdża.

Elżbiera Dziębowska ps. Dewajtis Fot. Wikimedia Commons

W powstaniu warszawskim, pod pseudonimem „Dewajtis" służyła w 2. kompanii batalionu „Parasol". Została łączniczką szefa zgrupowania - płk. Jana Mazurkiewicza „Radosława".

Po wojnie była wybitnym muzykologiem, m.in. redaktorką naczelną 12-tomowej „Encyklopedii muzycznej PWM".

To tylko jedna z niezwykłych historii o powstańcach warszawskich. Historii, która ma już 80 lat i wciąż wywołuje wiele emocji także wśród kolejnych pokoleń.

W serwisie odeszli.pl/  pokazujemy blisko sto sylwetek uczestniczek i uczestników powstania warszawskiego. Opowiadamy nie tylko o ich udziale w wydarzeniach 1944 roku, ale także o dalszych losach tych, którzy przeżyli.

Powstańcy warszawscy. Jak zapamiętali ich bliscy?

Pokazujemy również powstańców z zupełnie innej perspektywy - oczami ich bliskich - dzieci i wnuków.

Wybitna wokalistka jazzowa Aga Zaryan  opowiada o swoim dziadku Janie Zarańskim, który choć prawie zginął z rąk Niemców, po wojnie walczył o polsko-niemieckie pojednanie.

Słynny siatkarz Andrzej Wrona  z ogromną fascynacją wspomina dziadka Zdzisława Rąbińskiego, z którym spędził całe dzieciństwo. Dziadka, który w powstaniu był łącznikiem Komendy Głównej AK mając zaledwie 12 lat.

- Pierwsze, co przychodzi mi do głowy, gdy myślę o tacie, to zapach, dobre perfumy. Lubił dobrze pachnieć, uważał, że zapach jest ważny. Mam to po nim. Poza tym chropowate, tweedowe marynarki, z grubej wełny. Bo człowiek powinien dobrze wyglądać - tak swojego tatę wspomina dziennikarka i pisarka Karolina Korwin-Piotrowska . Stanisław Sommer brał udział w walkach na Woli, Czerniakowie oraz Starym Mieście. Pasjonował się fotografią, zrobił wiele zdjęć batalionu „Czata 49".

Te i wiele innych opowieści przygotowanych z okazji przypadającej w tym roku 80. rocznicy powstania warszawskiego prezentujemy w naszym specjalnym serwisie Powstanie'44.