Anna Jakubowska ps. „Paulinka”
Wspomnienie
Bohaterka powstania warszawskiego, walczyła w batalionie „Zośka”. Po wojnie ponad pięć lat siedziała w stalinowskim więzieniu. Była honorową obywatelką stolicy. Anna Jakubowska (wtedy nazywała się Świerczewska) była warszawianką z urodzenia. Jej ojciec był inżynierem agronomem (zmarł w 1933), matka pracowała w szkole średniej - uczyła matematyki i fizyki. Po wybuchu wojny niemal od razu zaczęła działać w konspiracji – najpierw w młodzieżowej organizacji PET, a od 1942 roku - po wchłonięciu PET - do Szarych Szeregów. Tam przeszła szkolenie sanitarne i kurs obsługi broni. Została sanitariuszką i łączniczką w Grupach Szturmowych Szarych Szeregów, które z czasem zostały przekształcone w batalion „Zośka". Służyła w trzecim plutonie pierwszej kompanii „Maciek”. Do jej zadań należało m.in. dyżurowanie w szpitalach przy rannych kolegach, którzy ucierpieli w akcjach. Szmuglowała też materiały szkoleniowe i broń. W powstaniu warszawskim brała udział w walkach na Woli, tam m.in. pomagała organizować punkt sanitarny, brała udział w ataku na pociąg pancerny. Po przejściu na Starówkę pracowała w szpitalu „Zośki" przy Miodowej 23. Stamąd, razem z rannymi, ewakuowała się kanałami do Śródmieścia. Swój szlak bojowy zakończyła na Czerniakowie. Z niszczonej Warszawy wyszła z ludnością cywilną do obozu w Pruszkowie. W 1949 roku – jako „wróg ojczyzny” – została aresztowana przez komunistyczną bezpiekę i osadzona w więzieniu. W skrajnie nieludzkich warunkach – m.in. torturowana – siedziała najpierw w Warszawie na Rakowieckiej, później w Bydgoszczy i Grudziądzu. Wolność odzyskała na mocy amnestii w maju 1954 roku. Po powrocie do Warszawy dostała zakaz studiowania i miała problemy ze znalezieniem pracy. W końcu zatrudniła się w spółdzielni odzieżowej Astra, skąd po kilku latach przeszła do Biura Wydawnictw przy Stowarzyszeniu Elektryków Polskich. Tam została kierowniczką działu prasowego. W latach 80. Anna Jakubowska działała w „Solidarności”, a w 1989 r. pracowała w Komitecie Obywatelskim przy Lechu Wałęsie. Później działała w Obywatelskim Komitecie Parlamentarnym, w Fundacji SOS Jacka Kuronia, w Fundacji Filmowej Armii Krajowej, w Radzie Społecznej przy Rzeczniku Praw Obywatelskich. Od 2018 roku była Honorową Obywatelką Warszawy.
Powiązane artykuły
