Danuta Gałkowa ps. "Blondynka"

Bohaterka powstania, „warszawski Robinson”, Sprawiedliwa wśród Narodów Świata. Danuta Gałkowa była żołnierzem AK, w powstaniu warszawskim - łączniczką i sanitariuszką. Uratowała wtedy 21 rannych żołnierzy z płonącego szpitala. Potem przez kilka tygodni ukrywała się wraz z nimi w ruinach Starówki. Danuta Gałkowa (z d. Ślązak) po wybuchu wojny była telefonistką w punkcie sanitarnym Szpitala Przemienienia Pańskiego, później pracowała w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Równocześnie działała w konspiracji, w XI Zgrupowaniu „Chrobry” Armii Krajowej. Przeszła szkolenie sanitarne w Szpitalu Dzieciątka Jezus oraz szkolenie wojskowe. Była agentką podziemnego kontrwywiadu, kilkakrotnie uczestniczyła w rozpoznaniu Polaków kolaborujących z Niemcami. W powstaniu warszawskim służyła w batalionie „Chrobry I”. Rozpoczęła je jako komendantka sanitariatu kompanii, ale wkrótce poprosiła o przeniesienie do drużyny liniowej, pod dowództwo kpr. pchor. Mieczysława Gałki ps. „Elegant”, swojego przyszłego męża. Miała stopień starszego strzelca, a pod koniec powstania – podporucznika. Uczestniczyła w walkach w rejonie ulic Żelaznej i Miedzianej, następnie na Starówce, gdzie 13. sierpnia 1944 r. została ranna. Od 14. sierpnia była w pasażu Simonsa przy ul. Długiej, gdzie przeżyła ciężkie bombardowanie. Na początku września, gdy upadało Stare Miasto, nie ewakuowała się kanałami razem z innymi obrońcami tej dzielnicy - pozostała z rannymi w szpitalu polowym Pod Krzywą Latarnią przy Podwalu. Po zajęciu Starówki przez oddziały niemieckie i podpaleniu szpitala wyniosła z niego 21 żołnierzy. Przez kolejne tygodnie ukrywała się z nimi w piwnicach kamienic przy ul. Długiej. Z ruin wyszła już po kapitulacji powstania – 8. października 1944 r. Z rannych, których wyniosła ze szpitala i ukryła, przeżyło tylko dwóch, wśród nich Mieczysław Gałka. Para pobrała się w kwietniu 1945 r. w kościele MB Loretańskiej na Pradze. Po wojnie Danuta Gałkowa pracowała m.in. w Zrzeszeniu Związków Zawodowych, działała w organizacjach kombatanckich. Za bohaterstwo w czasie wojny została odznaczona Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari. Miała też Warszawski Krzyż Powstańczy, Medal za Warszawę, Krzyż Partyzancki, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. W 2000 r., w uznaniu zasług dla ratowania ludzkiego życia, otrzymała najwyższe odznaczenie pielęgniarskie nadawane przez Międzynarodowy Czerwony Krzyż – medal Florence Nightingale. A za uratowanie w czasie okupacji wyniesionej z getta żydowskiej dziewczynki Instytut Yad Vashem w Jerozolimie przyznał w 2001 r. Danucie Gałkowej i pośmiertnie jej rodzicom – Agnieszce i Józefowi Ślązakom – tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Danuta Gałkowa należała do najbardziej znanych powstańców. Wspomnienia z wojny opisała w książce „Byłam warszawskim Robinsonem”. Ten przydomek nadano osobom, które po kapitulacji powstania pozostały w Warszawie, ukrywając się przed Niemcami. Historię Danuty Gałkowej opisuje też wydana w latach 80. w Japonii książka autorstwa Tsutomu Iwakury. „Blondynka” była bohaterką jednego z odcinków programu telewizyjnego „Rewizja nadzwyczajna” Dariusza Baliszewskiego i wystąpiła w filmie dokumentalnym „Powstanie warszawskie 1944” Krzysztofa Langa.

Zdjęcie profilowe: z serii portretów Powstańców Warszawskich w ramach projektu "1944/70/2014" realizowanego przez grupę WWPHOTO dla upamiętnienia 70. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego