Kudowa-Zdrój to nie tylko jedno z najpopularniejszych uzdrowisk w Polsce. To także miejsce z jedynym w swoim rodzaju zabytkiem sakralnym w kraju - Kaplicą Czaszek.
Dokładnie znajduje się ona w Czermnej, dzielnicy Kudowy-Zdroju, do której każdego roku przyjeżdżają dziesiątki tysięcy kuracjuszy. Około kilometra od centrum miasta, w jego północnej części, w dolinie rzeki Czermnicy.
Kaplica Czaszek jest administrowana przez parafię św. Bartłomieja Apostoła w Kudowie-Zdroju. Jak czytamy na stronie internetowej parafii, środki uzyskane z tytułu zwiedzania kaplicy przeznaczane są na remonty, konserwację i utrzymanie pięciu obiektów sakralnych parafii.
Kaplica Czaszek liczy już blisko 250 lat. Jej budowę rozpoczął w 1776 roku ksiądz Wacław Tomaszek. Ten Niemiec czeskiego pochodzenia w parafii św. Bartłomieja był proboszczem przez 40 lat.
"Nie dawały mu spokoju zbiorowe mogiły tak na cmentarzu, jak i rozsiane po okolicznych polach i lasach. Podobno zdarzało się, że nawet psy wygrzebywały ludzkie szczątki. Były to ofiary epidemii skutków dwu Wojen Śląskich (1740-1742 i 1744-1745), bądź Wojny Siedmioletniej (1756-1763)" – pisze na stronie internetowej parafii św. Bartłomieja Apostoła w Kudowie-Zdroju ks. Romuald Brudnowski.
Jak długo powstawało to wyjątkowe miejsce, trudno powiedzieć. Jedne źródła podają, że osiem lat (do 1784 r.), inne – że nawet blisko trzy dekady (1804 r.). Kaplica Czaszek stanęła pomiędzy kościołem św. Bartłomieja a dzwonnicą.
Fot. Photoshot/PAPWnętrze tego niewielkiego miejsca – ma około 15 na 8 metrów – pokrywa ok. 3 tysiące ciasno ułożonych czaszek i kości ludzkich. Robi to na odwiedzających niesamowite wrażenie. Mało tego, szacuje się, że około 20-30 tys. szczątków znajduje się w krypcie pod kaplicą.
Spotkały się tu i zmieszały kości rodziców i dzieci, przyjaciół i znajomych, ale także ofiar i ich katów. Kości tych, którzy z sobą walczyli i którzy się programowo nienawidzili. Śmierć połączyła i pogodziła wszystkich
– czytamy w tekście ks. Brudnowskiego na stronie internetowej parafii.
Czyje szczątki tu spoczywają? Oczywiście pomysłodawcy i twórcy Kaplicy Czaszek, czyli ks. Wacława Tomaszka. Niewiele wiadomo o innych osobach, ale znaleźć można m.in. informacje, że znajdują się tu także czaszki i kości grabarza Jana Langera oraz sołtysa Czermnej Martinca i jego żony.
O tym że Kaplica Czaszek w Czermnej to miejsce wyjątkowe na skalę europejską, niech świadczy fakt, że jest jednym z zaledwie trzech takich na Starym Kontynencie – podobne znajdują się jeszcze tylko w Czechach i we Włoszech.
"Dreszczu przydaje myśl, że w Kaplicy nie ma żadnych falsyfikatów. Każda czaszka i każda kość są autentyczne. Za każdą z nich kryje się ogromne cierpienie i śmierć. Umieranie nigdy nie jest »prywatną sprawą« umierającego. Rozlewa się bólem na najbliższych – rodzinę, przyjaciół, znajomych" – czytamy na stronie internetowej parafii św. Bartłomieja Apostoła w Kudowie-Zdroju, na której to miejsce określa się mianem "Sanktuarium Milczenia i Zadumy Nad Życiem i Śmiercią".
Fot. Photoshot/PAPRaz do roku, o północy z 14 na 15 sierpnia, w Kaplicy Czaszek odprawiana jest msza św. za wszystkich w niej spoczywających, a także za wszystkich zmarłych w efekcie długich i nieuleczalnych chorób lub nieszczęśliwych wypadków.
Kaplicę Czaszek zwiedzać można od maja do września w godzinach 9.00-17.30, w październiku od godz. 10.00 do 16.30, zaś od listopada do kwietnia – od 11.00 do 16.00. Ważna uwaga: w poniedziałki kaplica jest zamknięta.
Za bilet wstępu dorośli płacą 12 zł, seniorzy (od 65 lat) – 10 zł, dzieci i młodzież (6-18 lat) – 7 zł, a dzieci do lat 6 wchodzą bezpłatnie.
Fot. ShutterstockGospodarze tego miejsca proszą zwiedzających "o pełne szacunku zachowanie i stosowny strój". W Kaplicy Czaszek obowiązuje także zakaz fotografowania i filmowania.
Piotr Rozpara