Elżbieta Penderecka

Pierwsza Dama polskiej muzyki klasycznej Jej życie osobiste i zawodowe związane było z muzyką, choć wybrane przez nią studia nie miały z muzyką nic wspólnego. Zaczęła studiować fizykę na Uniwersytecie Jagiellońskim, ale poznała Krzysztofa Pendereckiego i w 1965 roku wyszła za niego. „Właściwie połączyła nas muzyka. Mój ojciec był prawnikiem i muzykiem. Ale w powojennym ustroju nie chciał pracować jako prawnik, został profesorem akademii muzycznej i koncertmistrzem sekcji wiolonczel w orkiestrze Filharmonii Krakowskiej. I tam poznałam przyszłego męża. Bardzo mi zaimponował swoimi wczesnymi kompozycjami, ale nigdy nie sądziłam, że wyjdę za mąż w wieku 19 lat. Pobraliśmy się tak wcześnie, bo Krzysztof dostał w Essen pierwszą w swoim życiu profesurę. Nie chciałam, żeby stracił życiową szansę” – wspominała w jednym z wywiadów. O tym, co łączyło Elżbietą Penderecką z mężem, opowiedział w czasie jej pogrzebu Waldemar Dąbrowski, były dyrektor Teatru Wielkiego - Opery Narodowej. Dąbrowski był zaprzyjaźniony z rodziną Pendereckich, na pogrzebie Elżbiety Pendereckiej żegnał ją w imieniu środowisk twórczych i artystycznych. W swoim wystąpieniu nawiązał do słów Cypriana Kamila Norwida, który w jednym z poematów napisał, że „piękno jest kształtem miłości”. – Ja nigdy piękniejszego kształtu nie widziałem, tego norwidowskiego głębokiego sensu, niż miłość Krzysztofa i Elżbiety. Ponad 50 lat małżeństwa. Wyrafinowanie myśli, subtelność słowa, wyrazistość, a równocześnie delikatność gestu. (…) W chwilach pewnej swobody Krzysztof mówił: „Widzisz, ożeniłem się z najpiękniejszą dziewczyną Krakowa. Czas płynie, a w tej sprawie nic się nie zmienia”. Naprawdę się kochali – wspominał Waldemar Dąbrowski. Elżbieta Penderecka przez lata prowadziła sekretariat Krzysztofa Pendereckiego, wspierała go w pracy twórczej, towarzyszyła mu w podróżach. Zajmowała się muzyką od strony organizacyjnej. W 1991 roku wspólnie z przyjacielem założyła jedną z pierwszych prywatnych agencji artystycznych Heritage Promotion of Music and Art. Angażowała artystów i orkiestry m.in. na Festiwal Pabla Casalsa w San Juan, gdy Krzysztof Penderecki był dyrektorem artystycznym tego festiwalu w latach 1992-2002. Była współzałożycielką Europejskiej Fundacji Mozartowskiej, a od 2003 roku stała na czele Stowarzyszenia im. Ludwiga van Beethovena. W 1997 r. zorganizowała pierwszy Wielkanocny Festiwal Ludwiga van Beethovena, który przez pierwsze siedem lat odbywał się w Krakowie, a w 2004 r. został przeniesiony do Warszawy. Była także dyrektorem generalnym festiwalu pianistycznego zapoczątkowanego w 2004 r. w Warszawie i stanowiącego kontynuację festiwalu Mistrzowie Fortepianu – Wielkie Talenty. W 2005 r. zainicjowała powstanie Orkiestry Akademii Beethovenowskiej złożonej z najzdolniejszych studentów i absolwentów Akademii Muzycznej w Krakowie. Dzięki jej staraniom powstała orkiestra kameralna Sinfonietta Cracovia – oficjalna orkiestra Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa. W 2002 roku otrzymała Europejską Nagrodę Kultury za działalność na rzecz otwierania Unii Europejskiej na Wschód. Pośmiertnie została odznaczona Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski „w uznaniu wybitnych zasług dla RP, w szczególności w popularyzowaniu kultury muzycznej w Polsce i na świecie”. Została pochowana w Panteonie Narodowym, w kryptach kościoła św. św. Piotra i Pawła w Krakowie. Jest to miejsce spoczynku i upamiętnienia wybitnych Polaków, którzy wnieśli wkład w rozwój kultury i cywilizacji. Spoczywają w nim m.in. Zygmunt Wróblewski, Karol Olszewski, Sławomir Mrożek, Krzysztof Penderecki i Adam Zagajewski.