Anna Szarzyńska-Rewska "Renata" "Hanka"
Wspomnienie
Urodziła się w Kijowie. Do Polski przyjechała z rodzicami w 1923 roku. W 1933 roku zdała maturę w Liceum im. Cecylii Plater-Zyberkówny, a następnie podjęła studia geograficzne na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Warszawskiego. Trzy lata później przeniosła się na Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego, a w 1937 roku obroniła pracę "Polskie porty morskie i żegluga morska". W tym samym roku wyszła za mąż za historyka sztuki, Zbigniewa Rewskiego i zamieszkała razem z nim w Łucku, gdzie podjęła pracę jako nauczycielka. W czasie II wojny światowej powróciła do Warszawy, a od 1941roku była członkiem Związku Walki Zbrojnej. Wiosną 1943 otrzymała przydział do Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej - Oddział Specjalny (OS) "Lena" - "Dysk", "Disk" ("Dywersja i Sabotaż Kobiet"). Jesienią 1943 znalazła się w Batalionie "Parasol". Była jedną z trzech kobiet biorących udział w zamachu na „kata Warszawy” - Franza Kutscherę. W powstaniu warszawskim walczyła w szeregach Batalionu Zośka. Po powstaniu znalazła się w niewoli niemieckiej, jednak w październiku 1944 uciekła z obozu w Skierniewicach. Po wojnie zamieszkała i pracowała w Kartuzach i Olsztynie, a od 1952 do 1970 w Przedsiębiorstwie Geodezyjnym i Geologiczno-Fizjograficznym "Geoprojekt" w Warszawie. Na początku 1956 nawiązała kontakt listowny z Jerzym Giedroyciem i zajęła się rozprowadzaniem wśród znajomych jego miesięcznika "Kultura". Rok później odwiedziła Giedroycia w Paryżu i zobowiązała się do kolportowania "Kultury" w Polsce. 30 stycznia 1958 roku została za to zatrzymana i skazana na 3 lata więzienia. Spędziła tam tylko kilka miesięcy - wyrok wobec niej zmienił w listopadzie tego samego roku Sąd Najwyższy. Utrzymał uznanie ją za winną, ale zmienił więzienie na karę w zawieszeniu. Jej nazwisko polskie władze objęły cenzurą - nie było wymienione m.in. w książce poświęconej zamachowi na Kutscherę opublikowanej w 1967 roku. W 1969 roku Annę Szarzyńską-Rewską odznaczono jednak Orderem Virtuti Militari, a już pośmiertnie, w 2009 roku, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 1 października 1970 roku w Warszawie.
Powiązane artykuły
