Janusz Wiśniewski

Janusz Wiśniewski

Ur. 01.07.1949 Zm. 12.07.2025

Wspomnienie

Był jednym z najbardziej oryginalnych twórców widowisk plastycznych w Polsce. Janusz Wiśniewski urodził się w 1949 r. w Świdwinie. Ukończył Wydział Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Był także absolwentem polonistyki na UW. Podczas studiów zadebiutował reżyserią sztuki "Dom Bernardy Alba" Federica Garcii Lorki w Teatrze Powszechnym. W latach 80. jego przedstawienia zostały przyjęte z uznaniem na Zachodzie, choć w Polsce opinie na ich temat były podzielone. Swoje pierwsze ikoniczne spektakle zrealizował w Teatrze Nowym w Poznaniu pod dyrekcją Izabelli Cywińskiej. To ona pomogła mu w rozwoju kariery. W Teatrze Nowym w 1979 r. wyreżyserował m.in. niekonwencjonalną "Balladynę" wg Juliusza Słowackiego, początkując wieloletnią współpracę ze sceną i współtworząc jej legendę. Jego kolejne spektakle - "Arka Noego. Koniec Europy", "Panopticum a'la Madame Tussaud", czy "Modlitwa chorego przed nocą" - prezentowano na najważniejszych zagranicznych festiwalach i scenach. W latach 2003-2011 był dyrektorem Teatru Nowego w Poznaniu. To z tego czasu pochodzą takie jego słynne tytuły, jak "Opera Kozła", czy "Faust". Jako reżyser czerpał m.in. z awangardy oraz elementów teatru jarmarcznego, kabaretu i cyrku. Ostatni swój spektakl - "Dziady" - wyreżyserował w 2019 r. w Teatrze Polskim w Warszawie. Do swoich przedstawień projektował scenografię i zajmował się grafiką. Był uważany za spadkobiercę Tadeusza Kantora i Józefa Szajny. W 2011 r. otrzymał Srebrny Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis". Encyklopedia teatru polskiego pisze o nim tak: "Twórca teatru autorskiego o charakterystycznym instrumentarium i rozpoznawalnym stylu, który można opisać poprzez formułę »myślenia obrazami« - teatru odznaczającego się wyrazistą narracją plastyczną i jednocześnie zakorzenionego w wielkiej literaturze oraz otwartego na aktora". Zmarł 12 lipca 2025 roku w wieku 76 lat. "Był niesłychanie barwnym i bardzo osobnym ptakiem w teatrze polskim" - wspominał go dyrektor artystyczny Teatru Polskiego w Warszawie Janusz Majcherek.

Anna Dobiegała, oprac. Agnieszka Drabikowska

Zdjęcie profilowe: Andrzej Monczak/Agencja Wyborcza.pl