Adam Myjak

Adam Myjak był rzeźbiarzem i pedagogiem, przez sześć kadencji pełnił funkcję rektora Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Adam Myjak urodził się 3 stycznia 1947 r. w Starym Sączu. Dzieciństwo spędził Częstochowie i Sandomierzu. W połowie lat 60. rozpoczął studia na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie pod kierunkiem Stanisława Słoniny, Stanisława Kulona i Mariana Wnuka. Po obronie pracy dyplomowej u Jana Bohdana Chmielewskiego związał się na stałe z tą uczelnią. W latach 1979–1981 przebywał na stypendium im. Wilhelma Lehmbrucka w Duisburgu w RFN. Wykładał rzeźbę na Wydziale Sztuk Pięknych tamtejszego uniwersytetu. W Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie przeszedł wszystkie szczeble kariery - od asystenta do profesora zwyczajnego. Sześciokrotnie wybierano go na stanowisko rektora tej uczelni. Był nim w latach 1990–1996, 1999–2006, 2012–2020. Równocześnie prowadził tutaj własną pracownię rzeźby. Był redaktorem graficznym czasopisma „Orientacja" oraz miesięcznika literackiego "Nowy Wyraz". "Adam jako rektor przeprowadził ASP przez naprawdę trudne czasy przemian ustrojowych i ekonomicznych. Akademia wygląda dziś inaczej, lepiej, rozbudowała się i rozwinęła - i to jest w znacznej mierze jego zasługa. Nikt inny nie potrafił połączyć pracy wykładowcy, tworzenia z odpowiedzialnością, jaką była funkcja rektora. Trochę się tego obawiałem, ale on świetnie sobie z tym poradził. Nie porzucił pracy pedagoga, nie stał się wyłącznie urzędnikiem - w niewiarygodny wprost sposób pogodził te dwie sprzeczne z pozoru funkcje" - powiedział o zmarłym przyjacielu prof. Antoni Janusz Pastwa, były dziekan Wydziału Rzeźby ASP, w rozmowie z PAP. Przypomniał relacje prof. Myjaka ze studentami: "Potrafił z nimi rozmawiać, dyskutować. Pomagał im, bo przychodzili ze swoimi problemami, a on mimo nadmiaru obowiązków zawsze pozostawał otwarty, oddany ludziom. Potrafił ich słuchać, doradzić. Nigdy nie uciekał w obojętność. Wiele osób zawdzięcza mu naprawdę dużo. Na wydziale rzeźby panował etos pracy, wręcz kult pracy i tworzenia". Sukcesy artystyczne Adam Myjak odnosił już od czasu studiów. Jego prace zdobywały nagrody na polskich i międzynarodowych konkursach. Miał 50 indywidualnych wystaw krajowych i zagranicznych, m.in. w 1981 r. w Muzeum im. W. Lehmbrucka w Duisburgu, 1989 r. w Muzeum Bochum, w 1991 r. w Instytucie Kultury Polskiej w Pradze, w 1993 r. w warszawskiej Zachęcie i Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, w 1994 r. w Muzeum Rzeźby w Białymstoku, w 1999 r. w Galerii Studio w Warszawie. Brał udział w wielu zbiorowych wystawach sztuki polskiej. Udało mu się stworzyć własny, rozpoznawalny styl. "Duże powierzchnie, dramatyczne cięcia i przełamania tworzywa, czasem krawędzie ostre jak skalny przełom, zwykle skontrastowane z miękką, obłą formą. To wyróżniało jego prace od prac tysięcy innych twórców" - zaznaczył prof. Antoni Janusz Pastwa. W dorobku prof. Adama Myjaka są rzeźby kameralne, medale, scenografie, ale też projekty i realizacje monumentalne, podejmowane niejednokrotnie z prof. Pastwą. Ich dziełem jest pomnik Konia - Krwiodawcy z 1970 r. w Dralewie, wykonany według szkicu Mariana Wnuka. Obaj artyści w 1983 r. wygrali konkurs na pomnik katyński na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Montaż zaprojektowanego przez nich granitowego monumentu z napisem "Żołnierzom polskim spoczywającym w ziemi katyńskiej" został przerwany po interwencji radzieckiej ambasady, gdy twórcy nie zgodzili się na zmianę inskrypcji. Pomnik ostatecznie stanął przed kościołem Matki Bożej Zwycięskiej na warszawskim Kamionku. Prof. Adam Myjak był także autorem pomnika Tadeusza Kościuszki z 1984 r. w Połańcu, kompozycji rzeźbiarskiej Kwadryga Apollina z 2002 r. na fasadzie gmachu Teatru Wielkiego w Warszawie (wspólnie z prof. Antonim Januszem Pastwą) i pomnika Homo Homini w Kielcach poświęconego zamachowi na budynki World Trade Center w Nowym Jorku. W 2013 r. w Europejskim Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lutosławicach otwarto stałą Galerię Rzeźby Adama Myjaka. Dwa lata później podobną ekspozycję zorganizowano w Ośrodku Praktyk Teatralnych w Gardzienicach. W 2019 r. na uroczystym posiedzeniu Rady Naukowej Lwowskiej Narodowej Akademii Sztuk Pięknych artysta otrzymał tytuł Doctor Honoris Causa. Z tej okazji otwarto tam wtedy wystawę jego twórczości. Za dokonania artystyczne prof. Adam Myjak został uhonorowany m.in. Brązowym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis". Zmarł 5 kwietnia 2025 r. w wieku 78 lat.

Zdjęcie profilowe: Marzena Hmielewicz/Agencja Wyborcza.pl