Antoni Fałat

Antoni Fałat urodził się 20 grudnia 1942 roku w Warszawie. Był absolwentem Wydziału Malarstwa warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, dyplom obronił z wyróżnieniem. Na przełomie lat 60/70-tych stworzył warszawską grupę artystyczną AUT (AUT PICTURA, AUT NIHIL), był także inicjatorem ruchu artystycznego "O poprawę". Szerokiej publiczności znany był jako rektor Europejskiej Akademii Sztuk w Warszawie, którą otworzył w 1992 roku, w latach 1992–1996 zasiadał w Radzie Kultury przy prezydencie Lechu Wałęsie. Jego obrazy przedstawiały rzeczywistość społeczno-polityczną, a na jej tle człowieka prezentującego różne postawy wobec świata. Antoni Fałat tworzył głównie malowane mocnym pędzlem portrety, które miały w sobie coś nierealnego. Był zwolennikiem wąskiej palety barw – na jego obrazach dominowała kolorystyka fotograficzna: czarny, biały, szary, niekiedy tylko wzbogacona zielenią czy ultramaryną. Duża część jego prac nawiązywała do polskiej rzeczywistości – jak cykl "Portrety polskie" czy "Polska faraonów". Jego prace znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, Krakowie, Gdańsku, Galerii Zachęta, Muzeum w Gandawie, Muzeum Puszkina oraz Instytucie Sztuki w Moskwie, miał tez liczne wystawy zagraniczne m.in. w: Paryżu, Utrechcie, Hamburgu, Düsseldorfie, Sapporo, Friburgu. Obraz Antoniego Fałata "Koniec wieku, koniec Europy" został zaprezentowany 27 czerwca 2005 roku na międzynarodowej wystawie zorganizowanej w ramach obchodów 60-lecia Organizacji Narodów Zjednoczonych w Genewie. Przez kilkadziesiąt lat współpracował z Galerią Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej. – Obrazy Antoniego Fałata są antidotum na pośpiech naszych czasów (...)Często wskazuje się, że dzieła sztuki mówią same za siebie i artyści nie muszą ich tłumaczyć, a interpretacja pozostawiona jest odbiorcy. W przypadku twórczości Antoniego Fałata stanięcie naprzeciwko obrazu daje nam mnóstwo możliwości interpretacji, ponieważ pozwala na chwilę ciszy i refleksji. Warto zwrócić uwagę na sposób nazywania obrazów i fakt, że każdy z nich opatrzony jest dokładną datą ukończenia – mówiła Polskiemu Radiu Katarzyna Napiórkowska, zapraszając w 2015 roku na wystawę prac artysty "Obrazy nie milczą". W latach 80-tych Antoni Fałat namalował obraz przedstawiający dwie postaci kobiece odwrócone od siebie, ale tworzące jedną całość, który zatytułował "Dwie Europy". Do tej pracy nawiązał wiele lat później, malując obraz zaprezentowany w 2005 roku w Genewie. Przedstawiał na nim dwie kobiety zwrócone do siebie, oddając w ten sposób ideę połączonej Europy. "Sztuka Antoniego Fałata jest świadectwem zmęczenia historią, która gromadząc tragiczne zdarzenia, nie może ich ani unieść, ani wyrzucić poza obręb swojego doświadczenia. Jednocześnie ta historia to nie jakaś abstrakcyjna, z ducha heglowska idea, tylko myślący i wrażliwi ludzie" – pisał o jego twórczości Maciej Mazurek (culture.pl). W 2024 roku Antoni Fałat otrzymał tytuł Zasłużonego dla Warszawy i znalazł się w gronie nagrodzonych finalistów Nagrody im. C. K. Norwida. Został również odznaczony Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis". Zmarł 19 września 2024 roku w wieku 81 lat. Artysta odszedł po ciężkiej chorobie, a ostatnie lata spędził w ukochanym Nadrzeczu w gronie najbliższych. O jego śmierci poinformowała Galeria Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej. "Straciliśmy wybitnego Artystę i wielkiego Przyjaciela" – napisały Katarzyna Napiórkowska, Magda Napiórkowska i Justyna Napiórkowska.

Zdjęcie profilowe: Paweł Małecki / Agencja Wyborcza.pl