Jerzy Trela

Jerzy Trela

Ur. 14.03.1942 Zm. 15.05.2022

Wspomnienie

Wybitny aktor. Stworzył niezapomniane kreacje w teatrze, kinie i telewizji. Jerzy Trela pochodził z niewielkiej osady Leńcze niedaleko Wadowic w województwie małopolskim. Miał - tak jak ojciec - zostać kolejarzem, ale ostatecznie wybrał artystyczną ścieżkę kariery. Najpierw ukończył krakowskie Liceum Plastyczne, a w 1969 roku - wydział aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w tym samym mieście. Z tą uczelnią Jerzy Trela związany był też jako wykładowca i profesor. A w latach 1984-1990 był jej rektorem. Przygodę z teatrem Jerzy Trela zaczął jeszcze latach szkolnych. Najpierw - od 1961 roku - był scenografem i aktorem w Teatrzyku Lalkowym działającym przy Teatrze Ludowym w Nowej Hucie. Trzy lata później zaczął grać w Teatrze Lalki i Maski "Groteska". A w czasie studiów został jednym ze współtwórców Teatru STU. Już jako absolwent PWST dostał angaż do krakowskiego Teatru Rozmaitości (który od 1973 roku działa jako Teatr Bagatela im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego). Rok później - aż do 2014 roku - związał swoje zawodowe losy ze Starym Teatrem. Debiutował na tej scenie w październiku 1970 roku rolą Filipa w sztuce "Król Mięsopust" wyreżyserowanej przez Bogdana Hussakowskiego. Później grał tam w spektaklach reżyserowanych m.in. przez Jerzego Jarockiego, Konrada Swinarskiego, Henryka Tomaszewskiego, Andrzeja Wajdę, Jerzego Grzegorzewskiego, Kazimierza Kutza, Krzysztofa Babickiego, Krystiana Lupę. W międzyczasie Jerzy Trela gościnnie występował na deskach teatrów stołecznych: Narodowego, Dramatycznego, Na Woli, Ateneum, Polonia. Aktor miał w swoim dorobku ponad 140 ról w Teatrze Telewizji. Na srebrnym ekranie widzowie oglądali go m.in. w "Dzieciach Arbatu" Anatolija Rybakowa (1989), "Śnie srebrnym Salomei" Juliusza Słowackiego (1994), "Carze Mikołaju" Tadeusza Słobodzianka (1995), "Kartotece rozrzuconej" Tadeusza Różewicza (1998). W kinie Jerzy Trela debiutował epizodyczną rolą w jednym z odcinków "Stawki większej niż życie" (1968) Andrzej Konica i Janusza Morgensterna. Ale później zagrał wybitne role w takich obrazach, jak serial "Królowa Bona" (1980) Janusza Majewskiego i filmy "Magnat" (1986) Filipa Bajona, "Trzy kolory. Biały" (1993) Krzysztofa Kieślowskiego, "Autoportret z kochanką" (1996) Radosława Piwowarskiego, "Śmierć jak kromka chleba" (1994) Kazimierza Kutza, "Pan Tadeusz" (1999) Andrzeja Wajdy, "Quo Vadis" (2000) Jerzego Kawalerowicza, "Anioł w Krakowie" (2002) Artura Więcka "Barona", "Stara baśń" (2003) Jerzego Hoffmana, "Ubu król" (2003) Piotra Szulkina, "Ida" (2013) Pawła Pawlikowskiego, "Ciemno, prawie noc" (2019) Borysa Lankosza. Jerzy Trela był laureatem wielu nagród, m.in. odznaki honorowej "Zasłużony dla Kultury Narodowej" (1989). W 2002 roku dostał Orła - Polską Nagrodę Filmową za rolę Chilona w "Quo vadis". Rok później otrzymał Ludwika - nagrodę krakowskiego środowiska teatralnego za kreację Hipera-Robociarza w "Trzecim akcie według 'Szewców'" S. I. Witkiewicza. A w 2005 roku dostał Złoty Medal Gloria Artis - Zasłużony Kulturze. Jerzy Trela był też kawalerem Krzyża Komandorskiego z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2011).

Redakcja

Zdjęcie profilowe: Jacek Marczewski / Agencja Wyborcza.pl