Wisława Szymborska

Wielka polska poetka, laureatka Nagrody Nobla. Wisława Szymborska urodziła się w folwarku położonym niedaleko Kurnika pod Poznaniem. Jej ojciec – Wincenty Szymborski – był tam zarządcą dóbr hrabiego Zamoyskiego. Przyszła Noblistka w Wielkopolsce nie mieszkała jednak długo. Krótko po tym, jak w 1924 roku Zamoyski zmarł, rodzina Szymborskich przeprowadziła się do Torunia, gdzie zamieszkała w oficynie przy ul. Mostowej 18. Po kilku latach jednak Szymborscy przenieśli się do Krakowa i osiedli w kamienicy przy ul. Radziwiłłowskiej 29. Czas pokazał, że z tym właśnie miastem poetka związała się na resztę swojego życia. Tam chodziła do Szkoły Powszechnej im. Józefy Joteyko, a później do Gimnazjum Sióstr Urszulanek. Po wybuchu II wojny światowej uczyła się na tajnych kompletach, w 1941 roku zdała maturę. Niedługo potem – aby uniknąć wywózki na roboty do Niemiec – podjęła pracę urzędniczki na kolei. 14. marca 1945 roku – niespełna dwa miesiące po ucieczce z Krakowa okupantów niemieckich i zajęciu miasta przez wojska sowieckie – Wisława Szymborska zadebiutowała w roli poetki. Pierwszym utworem, który ukazał się drukiem – na łamach „Walki”, dodatku do „Dziennika Polskiego” – był wiersz „Szukam słowa”. Redakcja gazety - uznając utwór za zbyt przegadany - skróciła go jednak o połowę. Jesienią tego samego roku Wisława Szymborska rozpoczęła studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pierwotnie na polonistyce, z której jednak przenosi się na socjologię. Studiów jednak nie ukończyłą. Jak później tłumaczyła, stało się tak, że pierwsze, „socjologia była potwornie nudna, bo wszystko miał objaśnić marksizm”, a po drugie – poetka musiała zarabiać na życie. W 1952 roku w wydawnictwie Czytelnik autorka opublikowała tomik „Dlatego żyjemy”, dzięki któremu została przyjęta do Związku Literatów Polskich. W następnym roku została szefową działu poezji w tygodniku „Życie Literackie”. Od 1960 roku prowadziłą tam rubrykę „Poczta Literacka”. W tym czasie publikuje następne tomiki poezji: „Pytania zadawane sobie” (1954), „Wołanie do Yeti” (1957), „Sól” (1962), „Sto pociech” (1967), „Wszelki wypadek” (1972), „Wielka liczba” (1976). W 1978 roku Wisława Szymborska włączyła się w działalność Towarzystwa Kursów Naukowych, instytucji związanej z Komitetem Obrony Robotników, która prowadziła niezależne od władz oficjalnych wykłady z historii, literatury, ekonomii. Po ogłoszeniu przez komunistów stanu wojennego w grudniu 1981 roku, ostatecznie zerwała współpracę z „Życiem Literackim”. Dwa lata później wierszem „Schyłek wieku” rozpoczęła współpracę z „Tygodnikiem Powszechnym”. W 1991 roku we Frankfurcie nad Menem poetka odebrała prestiżową Nagrodę im. Goethego, której laureatami byli wcześniej m.in.: Zygmunt Freud, Karl Jaspers, Hermann Hesse, Tomasz Mann. Pięć lat później Wisława Szymborska została pierwszą laureatką (wspólnie z niemieckim pisarzem Günterem Grassem) literackiej Nagrody im. Lindego, przyznawanej wspólnie przez dwa miasta - Toruń i Getyngę. A 3. października 1996 roku Akademia Szwedzka przyznała poetce Literacką Nagrodę Nobla. W XXI wieku opublikowała następne tomiki wierszy: „Chwila” (2002), „Dwukropek” (2005), „Miłość szczęśliwa i inne wiersze” (2008), „Tutaj” (2009). W 2011 roku noblistka została uhonorowana najwyższym odznaczeniem państwowym - Orderem Orła Białego. Wisława Szymborska umarła 1. lutego 2012 ROKU we śnie w swoim krakowskim mieszkaniu. Osiem dni później została pochowana w grobie rodzinnym na cmentarzu Rakowickim.

Zdjęcie profilowe: Adam Golec / Agencja Wyborcza.pl