Peter Bogdanovich

Nominowany do Oscara amerykański reżyser czarno-białych arcydzieł – „Ostatniego seansu filmowego” z 1971 roku oraz młodszego o dwa lata „Papierowego księżyca”. Peter Bogdanovich pochodził z rodziny serbskich emigrantów, którzy do Stanów Zjednoczonych uciekli na początku 1939 roku przez nazistami i nadciągającą wojną. W 1957 roku ukończył szkołę dla chłopców - Collegiate School w Nowym Jorku, później studiował aktorstwo w Konserwatorium Stelli Adler. W latach 50. zaangażował się w produkcję niskobudżetowych przedstawień teatralnych, pisał sztuki, czasami sam je reżyserował. A w międzyczasie pisał rezenzje i artykuły o sztuce scenicznej i filmowej dla takich czasopism, jak m.in. „Esquire” i „Cahiers du cinéma”. Uznaniem cieszyły się jego monografie pisane dla Museum of Modern Arts, poświęcone Orsonowi Wellesowi (1961), Howardowi Hawksowi (1962), Alfredowi Hitchcockowi (1963), Fritzowi Langowi (1967), Johnowi Fordowi (1968) i Allanowi Dwanowi (1971). U progu dorosłości Peter Bogdanovich przeniósł się do Hollywood, bez znajomości ani pieniędzy, ale z wielkimi nadziejami i odrobiną szczęścia. Karierę filmowca zaczął od asystowania królowi filmów niskobudżetowych Rogerowi Cormanowi przy „Dzikich aniołach" (1966). Rok później współreżyserował telewizyjny dokument o Howardzie Hawksie, a w 1968 roku po raz pierwszy samodzielnie odpowiadał za stworzenie fabularnego filmu pełnometrażowego – B-klasowej produkcji s-f „Voyage to the Planet of Prehistoric Women”. W tym samym roku zrealizował jeszcze – stojący na podobnym poziomie – thriller „Żywe tarcze”, do którego wspólnie ze swoją ówczesną żoną Polly Platt napisał również scenariusz. Po dwóch średniej jakości obrazach, w 1971 roku Peter Bogdanovich zrealizował filmowe arcydzieło i – jak się okazało – najlepszy swój film w karierze: „Ostatni seans filmowy” z Jeffem Bridgesem, Timothy Bottomsem, and Cybill Shepherd w rolach wkraczających w dorosłość nastolatków z niewielkiego miasteczka, gdzieś w Teksasie. Film dał Bogdanovichowi nominacje do Oscarów – za reżyserię i scenariusz adaptowany. Komercyjnym sukcesem okazała się komedia „No i co, doktorku” (1972) z Ryanem O’Nealem i Barbrą Streisand w rolach głównych. Następny film – „Papierowy księżyc” z 1973 roku – również okazał się – nie tylko zresztą finansowym – sukcesem: był nominowany do Oscarów w czterech kategoriach, jedyną statuetkę zdobyła Tatum O’Neal za najlepszą rolę drugoplanową. Po tych sukcesach Bogdanovich zrealizował jeszcze takie obrazy, jak „Daisy Miller” (1974), „Ktoś tu kręci” (1975), „Śmiechu warte” (1981), „Maska” (1985), „Texasville” (1990), „Poza sceną” (1992) Od połowy lat 90. zaczął tworzyć głównie dla telewizji. Chociaż przeważnie reżyserował, nie przestawał grać po drugiej stronie kamery. Poza tym, że grał w swoich własnych filmach, wystąpił też w takich obrazach, jak „Zazdrośnik” (1997), „Bez skrupułów” (2006), „Ta nasza młodość” (2014), oraz w serialu „Rodzina Soprano” (2007). Peter Bogdanovich zmarł w swym domu w Los Angeles. Powodem śmierci były komplikacje spowodowane chorobą Parkinsona.

Zdjęcie profilowe: Shutterstock