Petr Uhl

Czeski dziennikarz i dysydent, obrońca praw człowieka. Pochodzący z Pragi Petr Uhl w 1958 roku zdał maturę, pięć lat później ukończył studia inżynierskie w Czeskim UniwersytecieTechnicznym. Po studiach pracował w urzędzie patentowym, a od 1966 roku – uczył w szkole. W 1968 roku był jednym z organizatorów Rewolucyjnego Ruchu Młodych – radykalnej organizacji lewicowej, ale stojącej w opozycji wobec rządzących komunistów (lewicowe poglądy miał przejąć od działaczy z zachodniej Europy, zwłaszcza z Francji, dokąd często jeździł w młodości). Rok później został aresztowany po raz pierwszy i skazany na cztery lata więzienia za „próbę obalenia panującego ustroju”. Po wyjściu zza krat kontynuował działalność opozycyjną. Na przełomie 1976 i 1977 roku znalazł się w gronie 242 sygnatariuszy Karty 77, niezależnej inicjatywy walczącej głównie o respektowanie praw człowieka, która stała się główną siłą opozycji zmierzającej do pokojowych zmian ustrojowych. Petr Uhl był też jednym z założycieli Komitetu Obrony Niesprawiedliwie Prześladowanych (VONS). Za to komuniści aresztowali go i w 1979 roku skazali na pięć lat więzienia. Te dwa wyroku sprawiły, że Uhl był jednym z najdłużej więzionych opozycjonistów w latach 70. i 80. Po wyjściu z więzienia pracował, jako palacz, ale równocześnie pisał teksty dla niezależnych, podziemnych czasopism. Na początku lat 80. został jednym z uczestników „Solidarności Polsko-Czechosłowackiej”, ruchu łączącego dysydentów po obu stronach granicy. W 1989 roku wziął udział w aksamitnej rewolucji – wydarzeniach, które doprowadziły w Czechosłowacji do upadku komunizmu. Został parlamentarzystą, ale krótko potem – w 1990 roku – objął obowiązki szefa CTK, czeskiej agencji informacyjnej. Pisał też do lewicowego dziennika „Pravo”, był członkiem czeskiej Partii Zielonych. Wspierał mniejszości – Romów, środowiska LGBT, kobiety, dzieci, uchodźców. W rządzie Miloša Zemana (1998-2002) Petr Uhl pracował, jako pełnomocnik do spraw praw człowieka. Za swoją działalność był wielokrotnie dekorowany odznaczeniami państwowymi Czech, Niemiec, Francji i Polski. Był m.in. kawalerem francuskiej Legii Honorowei i kawalerem Krzyża Oficerskiego Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.

Zdjęcie profilowe: Robert Kowalewski / Agencja Wyborcza.pl