Jadwiga Piłsudska-Jaraczewska

Była młodszą z dwóch córek marszałka Józefa Piłsudskiego, w czasie II wojny światowej pełniła służbę w Royal Air Force, po wojnie pracowała jako architektka. Jadwiga była drugim dzieckiem Józefa Piłsudskiego i Aleksandry Szczerbińskiej – dzieckiem nieślubnym, ponieważ pierwsza żona Marszałka, Maria, nie zgadzała się na rozwód. Piłsudski i Szczerbińska pobrali się dopiero w październiku 1921 roku, krótko po śmierci Marii. Dzieciństwo oraz młodość spędziła razem z rodzicami i starszą siostrą w Warszawie oraz Sulejówku. Najpierw mieszkała w Belwederze, od 1923 do 1926 r. w Sulejówku, a po przewrocie majowym aż do śmierci Marszałka w 1935 r. - ponownie w Belwederze. Od najwcześniejszych lat życia Jadwiga z siostrą towarzyszyły ojcu w wystąpieniach publicznych. Tak było na przykład 11. listopada 1926 r., kiedy Piłsudski wygłaszał radiowe orędzie do Polaków, a córki siedziały obok niego. A 1. lipca 1928 r. obie dziewczynki zostały matkami chrzestnymi dwóch statków noszących ich imiona – „Jadwiga” oraz „Wanda”. W 1937 roku Jadwiga Piłsudska ukończyła kurs latania na szybowcach w Wołyńskiej Szkole Szybowcowej Ligi Powietrznej i Przeciwgazowej w Sokolej Górze koło Krzemieńca. Była wtedy najmłodszą pilotką szybowcową w Polsce - znakomitą i latającą wyczynowo. W 1939 r. wykonała np. brawurowy przelot ze szkoły szybowcowej w Biezmiechowej do Łukowa na Podlasiu, pokonując 270 km, co na ówczesne czasy było nie lada wyczynem. W 1939 r. zdała maturę i chciała studiować inżynierię lotniczą na wydziale mechanicznym Politechniki Warszawskiej. Niestety, jej plany pokrzyżował wybuch II wojny światowej. Po przegranej kampanii wrześniowej - razem z siostrą i matką - przez Wilno, Rygę i Sztokholm przedostała się do Anglii. W czasie wojny studiowała architekturę na Uniwersytecie Cambridge (dyplom otrzymała w 1946 r.), ale od lipca 1942 r. zaczęła służbę w Pomocniczej Lotniczej Służbie Kobiet (ang. Air Transport Auxiliary) jako trzecia i najmłodsza polska pilotka. Transportowała m.in. bombowce z fabryk i zakładów remontowych na lotniska. Za sterami samolotów wylatała w powietrzu w sumie 312 godzin. Służbę zakończyła w stopniu porucznika, a po przejściu w stan spoczynku dokończyła studia – tym razem w Polskiej Szkole Architektury przy Uniwersytecie w Liverpoolu. W 1944 roku wyszła za mąż za Andrzeja Jaraczewskiego, kapitana Marynarki Wojennej. Do Polski wróciła z emigracji w Wielkiej Brytanii dopiero po powstaniu rządu Tadeusza Mazowieckiego - w 1990 r. Mimo, że Jadwiga Piłsudska-Jaraczewska prowadziła bogate i niezależne życie, do końca pozostała córką Marszałka. – „Traktują mnie jak muzealną postać” - skarżyła się w jednym z ostatnich swoich wywiadów. Została pochowana na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Zdjęcie profilowe: Wojciech Surdziel / Agencja Wyborcza.pl