Paul Crutzen
Wspomnienie
Holenderski noblista, chemik atmosfery, badał mechanizm ubytku ochronnej warstwy ozonowej w stratosferze. Współtworzył termin „antropocen”. Od 1980 do 2000 r. kierował Instytutem Chemii im. Maxa Plancka w Amsterdamie. W 1995 r. prof. Crutzen razem z Meksykaninem Mario Moliną i Amerykaninem Frankiem Sherwoodem Rowlandem otrzymał Nagrodę Nobla za wytłumaczenie mechanizmu niebezpiecznego ubytku stratosferycznej warstwy ozonowej, która chroni ziemskie życie przed niszczycielskim, uszkadzającym DNA promieniowaniem słonecznym UV. Gdyby nie ich wiedza o zabójczym wpływie na warstwę ozonową niektórych związków chemicznych, w 1987 r. nie podpisano by protokołu montrealskiego, który uchodzi za najskuteczniejszy w historii międzynarodowy traktat mający na celu ochronę środowiska i życia na Ziemi. A gdyby nie protokół montrealski, do 2065 r. zniknęłoby dwie trzecie ochronnej warstwy ozonowej. W 2000 r. razem z biologiem Eugene’em F. Stoermerem Crutzen opublikował artykuł naukowy pt. „Antropocen”. Uczeni przekonywali, że od pewnego czasu żyjemy w nowej epoce geologicznej – epoce człowieka. Od tego zaczęła się dyskusja nad wprowadzeniem antropocenu do oficjalnej tabeli stratygraficznej, która dzieli historię Ziemi. Za początek antropocenu Stoermer i Crutzen uznali połowę XX w., kiedy w osadach geologicznych zaczęły się odkładać warstwa pierwiastków promieniotwórczych pozostałych po wybuchach jądrowych, plastik, sadza, związki fosforu i azotu (z nawozów sztucznych), a także beton.
Powiązane artykuły
