Jan Jagielski

Był chodzącą encyklopedią wiedzy o historii warszawskich Żydów i niezrównanym gawędziarzem. Na prowadzone przez niego spacery po cmentarzu Żydowskim przy ul. Okopowej przychodziły tłumy. Z wykształcenia magister geochemii, przez 30 lat pracował naukowo w Instytucie Chemii Przemysłowej. W opiekę nad miejscami i zabytkami związanymi z kulturą i historią polskich Żydów Jagielski zaangażował się w 1981 r. Współtworzył Społeczny Komitet Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej – przez wiele lat stał na jego czele. Inicjował akcje restaurowania cmentarzy żydowskich w małych miastach, przewodniczył Fundacji Wiecznej Pamięci powstałej w 1993 r. z inicjatywy Rządu RP. W 1991 r. został pracownikiem Żydowskiego Instytutu Historycznego. Wiele lat kierował Działem Dokumentacji Dziedzictwa ŻIH. Zachęcał lokalne społeczności do opiekowania się cmentarzami żydowskimi. Inspirował do działania zwłaszcza młodych ludzi. Ogromnym powodzeniem cieszyły się prowadzone przez niego wycieczki śladami dawnych żydowskich mieszkańców, zwłaszcza te organizowane w Warszawie na terenie przedwojennej Dzielnicy Północnej i każdego roku 1 listopada na cmentarzu Żydowskim przy ul. Okopowej. Miał imponującą wiedzę i niezwykły dar opowiadania, fakty okraszał mnóstwem anegdot. Jan Jagielski był autorem i współautorem książek, m.in.: „Zachowane synagogi i domy modlitwy w Polsce” (z Eleonorą Bergman) i „Niezatarte ślady getta warszawskiego”. Od lat pracował nad przewodnikiem po cmentarzu Żydowskim przy ul. Okopowej, ale ukazały się jedynie dwa zeszyty, w których opisał fragmenty tej nekropolii. Był laureatem m.in. Nagrody Jana Karskiego i Poli Nireńskiej, srebrnego medalu „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” i specjalnej Nagrody Polin. Otrzymał także Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.

Zdjęcie profilowe: Jacek Łagowski / Agencja Wyborcza.pl