Irena Bajerska

Architektka krajobrazu, której Warszawa zawdzięcza m.in. ogród na dachu Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, ogród roślin górskich w Powsinie i zielone podwórka osiedli Ursynowa Północnego. Irena Bajerska pochodziła ze Śląska Cieszyńskiego. Do stolicy Polski przyjechała na studia w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Karierę zawodową zaczęła w 1972 roku w Biurze Projektowo-Badawczym Budownictwa Ogólnego warszawskiego Miastoprojektu. Pracowała tam do 1992 roku. Później tworzyła projekty w Pracowni Architektury Krajobrazu Park. Poza tym, od 1980 do 2014 roku wykładała na wydziale architektury Politechniki Warszawskiej. Irena Bajerska była współpracowniczką architekta Marka Budzyńskiego, projektanta m.in. Ursynowa Północnego oraz Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. W rozmowie z „Gazetą Wyborczą" przyznała, że pierwotny pomysł na ogrody na dachu BUW był inny. - Mnie marzył się ogród dziko rosnących roślin ozdobnych - mówiła. - Miał być dydaktyczny i skomponowany z różnych siedlisk – roślin towarzyszących wodzie czy lubiących suche środowisko. Ale botanicy z Ogrodu Botanicznego UW przekonali mnie, że to się nie uda. Taki duży ogród, na dachu i na terenie, ukształtowany z roślin ozdobnych dziko rosnących bardzo trudno byłoby założyć i pielęgnować. Latem 2002 roku powstał więc ogród zaplanowany i wypielęgnowany, który do dziś jest ogromną atrakcją turystyczną. Składa się z dwóch części: górnej – o powierzchni ok. 2 tys. m kw. – i dolnej, która ma 1,5 hektara. „Ogrody na dachach biblioteki, jako nowy Ogród Botaniczny z półsferyczną altaną-anteną, są symbolicznym zwornikiem między kulturą, naturą i kosmosem" – pisała historyczka sztuki Marta Leśniakowska. Irena Bajerska była laureatką nagrody zespołowej Ministra Infrastruktury (2002) w dziedzinie architektury i budownictwa I stopnia za projekt Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Jako członek zespołu projektującego BUW była też laureatką Nagrody Architektonicznej Prezydenta m.st. Warszawy dla najlepszych obiektów zbudowanych w stolicy w latach 2001–14. „Nagrodę przyznano za podarowanie mieszkańcom atrakcyjnego, otwartego ogrodu publicznego na dachu, który stał się inspiracją dla kolejnych tego typu rozwiązań na Powiślu, w innych dzielnicach Warszawy i innych miastach w Polsce – napisano w uzasadnieniu. - Prekursorskie rozwiązanie umiejętnie integruje wszystkie elewacje budynku i sąsiadujące ogrody biblioteki. Miejsce inspiruje, wzbudza najlepsze emocje oraz daje możliwość dalekiego spojrzenia na Warszawę i Wisłę". Bajerska dostała też nagrodę Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji (1989–1999) za cmentarz Południowy, najlepszy obiekt użyteczności publicznej finansowany ze środków publicznych w Warszawie. Warszawiacy doceniają projektantkę także frekwencją: zaprojektowany przez nią w Powsinie ogród roślin górskich należy do najpopularniejszych elementów tamtejszego Ogrodu Botanicznego. Bajerska projektowała poza tym m. in. tereny rekreacyjne i parkowe na Ursynowie Północnym, plac zabaw przy ul. Surowieckiego, należała też do zespołu, który projektował szkoły podstawowe na Ursynowie Pólnocnym, zabudowę po wschodniej stronie Al. KEN wraz z ogrodami na dachach parkingów, siedzibę Sądu Najwyższego przy Placu Krasińskich, siedzibę Trybunału Konstytucyjnego przy Al. Szucha oraz dzielnicowy ratusz na Targówku. „Pozostanie w naszej pamięci, jako wspaniała, inspirująca Koleżanka, dającą wsparcie nam wszystkim – pożegnali ją architekci z Politechniki Warszawskiej. – Żegnamy Irenę z wielkim bólem. Jej projekty zostaną z nami na lata, świadcząc o Jej niezwykłym talencie wyczulonym na piękno krajobrazu".

Zdjęcie profilowe: Wojciech Olkuśnik / Agencja Gazeta