Jan Sawka

Urodzony w Zabrzu wybitny grafik, rysownik i malarz. Jan Sawka karierę zaczął we Wrocławiu, jeszcze podczas studiów projektując plakaty dla imprez studenckich, zwłaszcza jazzowych. Od 1964 roku studiował architekturę na Politechnice Wrocławskiej; a niedługo później wraz z Eugeniuszem Getem Stankiewiczem zaczął się również uczyć malarstwa i grafiki we wrocławskiej Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych. Razem z kolegami z pracowni Macieja Urbańca - Janem Jaromirem Aleksiunem, Jerzym Czerniawskim i Getem - przeszli do historii sztuki polskiej, jako Wrocławska Czwórka, podbijając swoimi plakatami artystyczny rynek na początku lat 70. XX wieku. Były to głównie anonse imprez kulturalnych, w których artyści operowali skrótem plastycznym i żartem, prowadząc inteligentną grę z cenzurą. Plakaty Sawki były najbliższe stylistyce popartu. W 1972 artysta przeniósł się do Warszawy, gdzie m.in. współpracował z klubem studenckim Stodoła. Cztery lata później osiedlił się w Paryżu, gdzie otrzymał stypendium Centre Georges Pompidou. W 1977 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych i zamieszkał w Nowym Jorku. Rysował dla „New York Timesa”, „Boston Globe” i „Rolling Stone”, a jego autorski album „Book of Fiction” został w 1986 r. „książką roku” „NYT”. Był laureatem wielu nagród i wyróżnień, wśród których było kilka złotych i srebrnych medali na międzynarodowych Biennale Plakatu w Warszawie, Lahti i Florencji. W 2011 roku wyróżniono go specjalną nagrodą AIA (American Institute of Architects) za projekt pomnika Pokoju w Jerozolimie. Obrazy, plakaty i druki Jana Sawki znajdują się w ponad 60 muzeach na całym świecie, m.in. w nowojorskim MoMA. Miał ponad 70 wystaw indywidualnych w międzynarodowych muzeach i galeriach. Wydruki i plakaty Sawki stanowią największą kolekcję prac wykonanych na papierze w zbiorach Biblioteki Kongresu Stanów Zjednoczonych w Waszyngtonie. Poza pracami graficznymi zajmował się scenografią i oprawą wizualną występów grup rockowych, m.in. słynnego zespołu Gratefull Dead. To właśnie dla jej perkusisty Mickeya Harta tuż przed śmiercią skończył multimedialny spektakl zatytułowany „Voyage”. Artysta zmarł na atak serca w High Falls w stanie Nowy Jork.

Zdjęcie profilowe: Krzysztof Karolczyk / Agencja Gazeta