Juliusz Wiktor Gomulicki

Był varsavianistą, historykiem literatury, edytorem, eseistą i najwybitniejszym w Polsce znawcą twórczości Cypriana Kamila Norwida. Warszawiak z dziada pradziada. „Mam w sobie kroplę krwi Barankiewiczów, obywateli Starej Warszawy nobilitowanych w 1791 r., a jeden z nich, Matyjasz, jeszcze przed rokiem 1669 wybudował sobie kamienicę na działce, na której postawiono z czasem „kamienicę Johna” – pisał w 2000 roku w książce „Aleje Czarów”. Juliusz Wiktor Gomulicki był synem i kontynuatorem twórczości Wiktora Gomulickiego, powszechnie uważanego za najbardziej wszechstronnego z pisarzy uprawiających tematykę warszawską. Wiktor junior dzieciństwo spędził w mieszczańskiej kamienicy na Mariensztacie, później mieszkał w domu przy Litewskiej. Gdy inne dzieci siedziały karnie w szkole, on – jak przyznawał – wagarował. Włóczył się po warszawskich ulicach, wertował książki w księgarniach, chłonął dzieła malarskie w salach Muzeum Narodowego. Studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim oraz dyplomację w Akademii Nauk Politycznych. Jako pisarz debiutował w 1935 r. tekstem „Nauczyciel Norwida” opublikowanym w tygodniku „Myśl Narodowa”. Był - w latach 1935-1939 - członkiem redakcji encyklopedii Ultima Thule. Od 1935 do 1936 roku współpracował z pismem „Pion”. Należał - też jeszcze przed 1939 r. - do zespołu redakcyjnego pisma „Ateneum”. Podczas II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej, walczył w Powstaniu Warszawskim. Trafił do niewoli - był jeńcem niemieckich obozów Gross-Born na Pomorzu i Sandbostel w Niemczech. Po wojnie publikował w miesięczniku „Nowe Książki” (1957-1960). wchodził w skład komitetu redakcyjnego „Encyklopedii współczesnej PWN” (1957-1959). W 1957 r. zakładał Towarzystwo Przyjaciół Książki. Od 1957 r. współpracował z „Rocznikiem Literackim”. W ponurych czasach Gomułki udało mu się uratować kilka XVIII-wiecznych zabytków warszawskich, takich jak figura św. Jana Nepomucena na ul. Senatorskiej, którą chciano usunąć. Półżartem przekonał urzędników, że ten święty, stojący przed gmachem poczty, jest patronem tajemnicy korespondencji. Juliusz Wiktor Gomulicki w końcu lat 50. i w latach 80. był wykładowcą literatury na Uniwersytecie Warszawskim. Został też edytorem pierwszego krytycznego wydania dzieł wszystkich Norwida w 11 tomach (1971-1976). W 1983 r. dostał doktorat honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego, jako pierwszy otrzymał tytuł Homo Varsoviensis, przyznawany zasłużonym warszawiakom. Spoczął w grobie rodzinnym na Starych Powązkach.

Zdjęcie profilowe: Piotr Bernaś / Agencja Gazeta