Larry McMurtry

Larry McMurtry

Ur. 03.06.1936 Zm. 25.03.2021

Wspomnienie

Pisarz, którego powieści stały się podstawą filmów „Ostatni seans filmowy” i „Czułe słówka”, autor scenariuszy, w tym do „Tajemnicy Brokeback Mountain”. Ekranizacje jego książek zdobyły w sumie 34 nominacje do Oscara i przyniosły 13 statuetek. W Stanach Zjednoczonych szczególną popularnością cieszył się jego cykl „Lonesome Dove”. Za pierwszą w serii powieść, „Na południe od Brazos” (1985), dostał Nagrodę Pulitzera. Opowiada o Newtcie Callu, który uczestniczy w najważniejszych wydarzeniach z historii Dzikiego Zachodu, spotykając tamtejsze legendarne postaci. Książka stała się podstawą serialu telewizyjnego (1994-95) z Robertem Duvallem, Tommym Lee Jonesem, Diane Lane i Anjelicą Huston. Podobnie jak kolejne powieści z cyklu. Larry McMurtry pochodził z rodziny ranczerów. Archer City, gdzie przyszedł na świat, w jego prozie zmieniło się w miasto Thalia. Akcja większości jego utworów dzieje się w Teksasie. Wspominał, że w domu dziadków, gdzie się wychowywał, nie było książek. Za to rodzina co wieczór siadała na ganku i opowiadała sobie różne historie. Dopiero w 1942 r. jego idący na wojnę kuzyn zostawił tam pudło z 19 książkami przygodowymi dla chłopców. Tak McMurtry zaczął czytać. W 1958 roku Larry McMurtry został absolwentem North Texas State University, a dwa lata później - teksańskiego Rice University. Był stypendystą fundacji Guggenheima, wykształcenie uzupełnił na Uniwersytecie Stanforda w Kalifornii. W tomie „Books: Pamiętnik” (2008) zdradził swą metodę twórczą, stosowaną od pierwszej powieści: wstaje wcześnie rano i tłucze pięć stron narracyjnej prozy, codziennie, nie bacząc na święta i wakacje. W XXI w. norma dzienna wzrosła do 10 stron. Do Hollywood wprowadził go „Hud, syn farmera” (1963) Martina Ritta, według jego prozy, ze znakomitym Paulem Newmanem w roli tytułowej. W latach 70. i 80. McMurtry prowadził dwa ogromne antykwariaty - w Georgetown i w Archer City - gromadzące około 450 tys. pozycji. Większość z nich została w 2012 roku – z powodu narastającej konkurencji antykwariatów internetowych – sprzedana na aukcji. W 1972 r. był nominowany do Oscara, jako współscenarzysta „Ostatniego seansu filmowego” Petera Bogdanovicha. Ta powieść doczekała się w Polsce trzech wydań, podobnie jak „Czułe słówka” (1975), której ekranizację nagrodzono w 1984 r. pięcioma Oscarami - tu jednak laury za scenariusz przyjął reżyser i producent James L. Brooks. McMurty'emu w 2006 r. statuetkę przyniosła natomiast adaptacja cudzego utworu. Za scenariusz „Tajemnicy Brokeback Mountain” według opowiadania Annie Proulx dostał też Złoty Glob. Odbierając tę drugą nagrodę, złożył hołd swej maszynie do pisania – szwajcarskiemu Hermesowi 3000. Oscara odebrał w smokingu, dżinsach i w butach kowbojskich. W 1991 r. przeszedł operację serca. Podczas rekonwalescencji, by wyjść z depresji, napisał „Streets of Loredo”, z których zrobiono serial z Jamesem Garnerem i Sissy Spacek.

Jacek Szczerba

Zdjęcie profilowe: AP