Hal Holbrook

Hal Holbrook

Ur. 17.02.1925 Zm. 23.01.2021

Wspomnienie

Znakomity aktor filmowy i teatralny, zdobywca nagród Emmy i Tony. Hal Holbrook urodził się w Cleveland w Ohio. Rodzice powierzyli wychowanie syna (oraz jego dwóch sióstr) dziadkom, mieszkającym w South Weymouth w stanie Massachusetts. A ci wysłali go do szkoły wojskowej. W czasie II wojny światowej Hal Holbrook służył w armii, strzegąc wyspy Nowa Funlandia. Od kariery wojskowej wolał jednak aktorstwo. Sztuki tej uczył się w Denison University w Ohio – który ukończył w 1948 roku – oraz w Nowym Jorku u Uty Hagen. Bardzo długo występował jedynie na scenie, specjalizował się zwłaszcza w roli Marka Twaina, „ojca amerykańskiej literatury". Najpierw grał w przedstawieniach dla szkół, potem w scenicznym „one man show” pt. „Mark Twain Tonight”, od 1954 do 2017 r., finansowanym przez Departament Stanu. Jeździł z tym przedstawieniem po całym świecie. Zagrał Twaina nawet przed prezydentem Dwightem D. Eisenhowerem. W 1966 roku ostał za tę rolę broadwayowską nagrodę Tony. W sumie w roli pisarza wystąpił na scenie ponad 2000 razy. Żartował: „Mark Twain wyciąga mnie rano z łóżka”. Gdy stacja PCS, chcąc zrobić z przedstawienia program telewizyjny, poprosiła Holbrooka, żeby wyrzucił z niego słowo „czarnuch”, padające w „Przygodach Hucka” ponad 200 razy, aktor odmówił. Tłumaczył: „Za każdym razem, gdy czytasz to słowo w książce, przypomina ci, że musisz uświadomić sobie, kto jest rasistą. Palec wskazuje na ciebie. I na mnie”. W kinie Hal Holbrook zadebiutował na początku lat 70. W „Sile magnum” (1973) był porucznikiem Neilem Briggsem - szefem inspektora Harry’ego Callahana (Clint Eastwood). We „Wszystkich ludziach prezydenta” (1976) Alana J. Pakuli zagrał Głębokie Gardło, tajnego informatora dziennikarzy „The Washington Post” ujawniających aferę Watergate. W „Koziorożcu 1” (1977) był inżynierem nadzorującym sfingowany lot na Marsa, a w „Wall Street” (1987) Olivera Stone’a - Lou Mannheimem, maklerem giełdowym ze starej szkoły, nie akceptującym poczynań Gordona Gekko (Michael Douglas) i zapatrzonego w niego Buda Foksa (Charlie Sheen). Gościnnie Holbrook wystąpił w serialach medycznych – „Ostrym dyżurze” (2008) i „Chirurgach” (2017). W sumie zagrał w 32 filmach kinowych i 20 serialach. Miał na koncie pięć telewizyjnych nagród Emmy i nominację do Oscara. Emmy zdobył, jako przybywający do Waszyngtonu senator idealista w „The Bold Ones: The Senator” (1970-71) i jako kapitan amerykańskiego okrętu szpiegowskiego przechwyconego w 1968 roku przez Koreę Północną w „Pueblo” (1973). Tu dodatkowo nagrodzono go, jako aktora roku. Nagrodę zgarnął też za tytułową rolę w „Lincolnie” (1974-76) i za kreację gospodarza w 55-godzinnym dokumencie „Portret Ameryki” (1983), w którym przedstawiono wszystkie stany USA. Nominację do Oscara, mając lat 82, dostał za drugoplanową rolę wdowca, kaletnika amatora, z którym w Kalifornii zaprzyjaźnia się McCandless (Emile Hirsch), młodzieniec uciekający przed cywilizacją na Alaskę we „Wszystko za życie” („Into the Wild”, 2007) Seana Penna. Choć prezydenta Lincolna Hal Holbrook grał w czterech produkcjach telewizyjnych, to w kinowym „Lincolnie” (2012) Steven Spielberg dał mu „jedynie” rolę prezydenckiego doradcy – Prestona Blaira. Powtarzał: „Grać to trzeba w teatrze – zachowaniem, ciałem, głosem – ale w kinie lepiej prawie wcale nie grać, tylko być. Zrozumienie tego zajęło mi lata”. Zmarł w Beverly Hills.

Jacek Szczerba

Zdjęcie profilowe: Chris Pizzello/AP