Winston Churchill

Polityk, pisarz, dwukrotny premier Wielkiej Brytanii, laureat literackiej Nagrody Nobla, honorowy obywatel Stanów Zjednoczonych, najwybitniejszy Brytyjczyk wszechczasów. Winston Churchill pochodził z rodziny arystokratycznej – jego ojcem był lord Randolph Churchill, wpływowy polityk partii konserwatywnej – i jak większość dzieci z tzw. wyższych sfer brytyjskich, uczył się w szkołach z internatami z dala od domu rodzinnego. W 1895 roku ukończył Królewską Akademię Wojskową w Sandhurst i w stopniu podporucznika rozpoczął służbę w kawalerii. Do końca XIX wieku Churchill wziął udział w wojnach na trzech kontynentach – w Azji, Ameryce i Afryce - zdobył cztery medale oraz brytyjski Order Zasługi i napisał pięć książek. Ponieważ jego żołd nie był wysoki, przyszły premier dorabiał, jako korespondent wojenny. Swoje relacje wysyłał do takich gazet, jak „Daily Graphic”, „The Pioneer” i „Daily Telegraph”. Kiedy miał niespełna 26 lat wrócił do kraju, zrzucił mundur i poświęcił się polityce. Zasiadał w Izbie Gmin, był podsekretarzem stanu w ministerstwie ds. kolonii brytyjskich, ministrem spraw wewnętrznych, dowódcą brytyjskiej Królewskiej Marynarki Wojennej, ministrem uzbrojenia, ministrem wojny, ministrem kolonii, ministrem skarbu oraz – już po wybuchu II wojny światowej – ponownie dowódcą marynarki wojennej. Wreszcie w maju 1940 roku – po dymisji gabinetu premiera Neville’a Chamberlaina – stanął na czele rządu Wielkiej Brytanii. Churchill objął urząd premiera w jednym z najtrudniejszych okresów w dziejach Wysp Brytyjskich, jednak jego nieugięta postawa wobec Hitlera okazała się dla Brytyjczyków źródłem nadziei, głównie dzięki porywającym i pamiętnym do dziś przemówieniom. Takim, jak to wygłoszone w Izbie Gmin 4. czerwca 1940 roku – czyli tuż przed bitwą o Anglię – podczas którego zapowiedział: - Obronimy naszą Wyspę bez względu na cenę, będziemy walczyć na plażach, będziemy walczyć na lotniskach, będziemy walczyć na polach i na ulicach, będziemy walczyć na wzgórzach, nigdy się nie poddamy. Chociaż Churchill zwycięsko przeprowadził Wielką Brytanię przez trudne lata wojny, w lipcu 1945 roku przegrał wybory i przez sześć następnych lat przewodził parlamentarnej opozycji. Do władzy wrócił w 1951 roku, ale w kwietniu 1955 roku, z powodu złego stanu zdrowia, zrezygnował z fotela premiera i wycofał się z polityki. Winston Churchill był jednym z pierwszych polityków, którzy poparli pomysł zjednoczenia Europy. Mając w pamięci doświadczenia II wojny światowej uznał już w 1946 roku, że tylko powstanie – jak je nazwał – Stanów Zjednoczonych Europy, może być gwarancją pokoju i położy kres wszelkim nacjonalizmom na Starym Kontynencie. Za swoją twórczość pisarską, przede wszystkim za sześciotomową historię II wojny światowej („The Second World War”, 1948–1953) Winston Churchill dostał w 1953 roku literacką Nagrodę Nobla. Dziesięć lat później został pierwszym obcokrajowcem, który otrzymał Honorowe Obywatelstwo Stanów Zjednoczonych. Zmarł w wyniku udaru mózgu. Jego pogrzeb zgromadził największą ilość dygnitarzy w historii takich uroczystości. W 2002 roku, w plebiscycie organizowanym przez British Broadcasting Company, Winston Churchill został uznany za najwybitniejszego Brytyjczyka w historii.

Zdjęcie profilowe: Yousuf Karsh / Library and Archives Canada