Erwin Sówka

Malarz prymitywista rodem z Giszowca, przez wiele lat związany z sąsiednim Nikiszowcem. Był ostatnim żyjącym członkiem Grupy Janowskiej. Zawiązana przez Teofila Ociepkę Grupa Janowska zrzeszała artystów amatorów. Większość z nich pracowała w kopalni Wieczorek i zafascynowana była okultyzmem. Malowane przez nich obrazy niektórzy krytykowali, jako bezwartościowe bohomazy, jednak już pod koniec PRL twórczość artystów Grupy Janowskiej spotkała się z uznaniem. W jej skład, oprócz założyciela, weszli m.in. Ewald Gawlik, Paweł Wróbel, Gerard Urbanek i – najmłodszy z nich – Erwin Sówka. Sówka namalował pierwsze obrazy w wieku 16 lat, kiedy zatrudnił się w elektrowni Jerzy działającej przy kopalni Wieczorek. W krótkim czasie podjął pracę w samej kopalni. Na emeryturę przeszedł w 1986 roku. W swojej twórczości Erwin Sówka nawiązywał m.in. do górniczych legend i śląskiej kultury, ale czerpał też inspirację ze sztuki starożytnego wschodu. Przedstawiał m.in. akty kobiece na tle Nikiszowca, śląskich fabryk i kopalń oraz domów z wielkiej płyty, ogródków działkowych, górników i ich mieszkań. Swoje prace pokazywał na kilkunastu wystawach zbiorowych (m.in. w Rzymie we Włoszech, Zagrzebiu w byłej Jugosławii, Sztokholmie w Szwecji, Rouen we Francji, Düsseldorfie w Niemczech. Miał też 20 wystaw indywidualnych, ostatnią – w 2020 roku – w Raciborzu. Prace Erwina Sówki znalazły się w zbiorach wielu uznanych galerii i muzeów, nie tylko w Polsce. W 2012 r. został laureatem, przyznawanej przez czytelników „Gazety Wyborczej” w Katowicach, Cegły Janoscha – nagrody za rozsławianie Śląska i zasługi w zachowywaniu jego kulturowej tożsamości.

Zdjęcie profilowe: Grzegorz Celejewski/Agencja Gazeta