Edward Karniej

Edward Karniej urodził się 14 sierpnia 1890 r w Wilnie, jako syn Józefa rzemieślnika i Marii z d.Knopp.. Od dzieciństwa zdradzał zdolności plastyczne, ale skromne warunki bytowe, w jakich wyrastał , nie pozwalały mu na rozwój swego talentu pod fachowym kierownictwem - był samoukiem. Przez 3 lata uczy się zawodu stolarza, a w czasie I wojny światowej zostaje wywieziony do Niemiec, gdzie pracuje jako robotnik przymusowy w kopalniach Nadrenii. Kilka prób ucieczki kończy się niepowodzeniem. Wreszcie w 1918 r wraca do rodzinnego Wilna, ze zrujnowanym zdrowiem i chorobą płuc. Zatrudnia się w dekoratorni Teatru Polskiego jako pomocnik scenografa Wacława Czechowicza. Korzystając z jego pomocy, Edward Karniej może powrócić do swych marzeń i rozwijać swój dotychczas niezauważany talent malarski. Daje się poznać w środowisku plastycznym Wilna. Wzbudza zainteresowanie profesora Ludomira Ślendzińskiego, wybitnego malarza i założyciela Wileńskiego Towarzystwa Artystów Plastyków. W 1921 r Edward Karniej zostaje przyjęty do Szkoły Rysunkowej prowadzonej przez WTAP. Studiuje malarstwo i rysunek pod kierownictwem wspomnianego malarza Ludomira Ślendzińskiego, który wywarł decydujący wpływ na rozwój artystyczny E.Karnieja, znanego głównie jako portrecistę. Należy do ulubionych i najlepszych uczniów swego Mistrza. Zyskuje przydomek „ malarza dzieci ’’ .Zostaje członkiem WTAP, a od 1922 r do 1934 r uczestniczy w licznych wystawach organizowanych przez Towarzystwo w kraju i zagranicą, zdobywając szereg nagród i wyróżnień. Za „ Portret żony ‘’ ( obecnie w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu   ) otrzymuje Mały Złoty Medal (Wilno 1924 ). W 1931 r w warszawskiej „ Zachęcie ‘’ otrzymuje wyróżnienie za „ Główkę ‘’, w 1933 r brązowy medal za „ Portret pani K ‘’, a w 1938 r nagrodę im. M.Lenckiej za „ Akt ’’. Prace Edwarda Karnieja są obecne na wystawach promujących polską sztukę zagraniczną m.in. w Brukseli, Nowym Jorku, San Francisco czy w Moskwie.   W 1932 r Edward Karniej przenosi się do Torunia i w tamtejszym teatrze pracuje jako scenograf. Jego autorstwa jest ponad 60 dekoracji do wystawianych tragedii czy wodewili. Wśród nich znalazły się oprawy scenograficzne do „ Don Carlosa ‘’ Schillera, „ Dam i huzarów ‘’ Fredry czy „ Lilii Wenedy ‘’ Słowackiego .Wiąże się z „ Konfraternią Artystów ’’, która była wielofunkcyjną instytucją Torunia, oddziaływującą na całe Pomorze. Pod koniec 1932 r Edward Karniej otrzymuje główną nagrodę w konkursie na plakat z okazji 700-lecia Torunia. W 1934 r bierze udział w wycieczce pejzażowej po Pomorzu, gdzie powstają obrazy z widokami Grudziądza, Gniewu, Gdyni i Helu .W 1937 r maluje panneau dekoracyjne w Urzędzie Wojewódzkim w Toruniu, przedstawiające alegorię polskiego Pomorza , zniszczone w 1939 r. Podczas II wojny światowej odnawia się choroba płuc, Edward Karniej umiera 1 grudnia 1942 r w Toruniu, gdzie też zostaje pochowany. Twórczość artysty jest przedstawiona w pracy magisterskiej Iwony Garbacz z 1984 r " Życie i twórczość Edwarda Karnieja ( 1890 - 1942 ), możemy o nim przeczytać w prasie codziennej ( " Express Wileński z 1930 r i " Robotnik Pomorski '' z 1945 r ), a biogram znaleźć w " Toruńskim słowniku biograficznym t.2 "    2020.09.30 Z okazji Dnia Archiwisty w Archiwum Państwowym w Opolu miało miejsce otwarcie wystawy " Dotyk pamięci '', na której zaprezentowane zostały pamiątki związane z twórczością Edwarda Karnieja ( dokumenty, zdjęcia oraz replika obrazu " Portret żony '' )  oraz pamiątki, związane z członkami jego rodziny.