Jerzy Kukuczka

Legenda himalaizmu, najbardziej znany polski wspinacz i jeden z największych na świecie. Drugi człowiek w historii, który zdobył tzw. Koronę Himalajów i Karakorum. Jerzy Kukuczka urodził się w Katowicach w góralskiej rodzinie pochodzącej z Istebnej. W 1962 roku ukończył Szkołę Podstawową nr 12 w Katowicach-Bogucicach i poszedł do Zasadniczej Szkoły Zawodowej przy Zakładach Wytwórczych Urządzeń Sygnalizacyjnych, w których równocześnie pracował. Zawodówkę ukończył w 1965 roku, technikum – trzy lata później. Właśnie w trakcie nauki – jak wielu młodzieńców w tym wieku – zaczął uprawiać sport, chociaż z początku nic nie zapowiadało, że będzie się wspinał. W Hutniczym Klubie Sportowym „Siła” Szopienice trenował bowiem podnoszenie ciężarów. Wszystko zmieniło się, kiedy w 1965 roku rzucił ciężary i wstąpił w szeregi Harcerskiego Klubu Taternickiego im. gen. Mariusza Zaruskiego. Rok później ukończył tatrzański kurs wspinaczkowy. Początki miał jednak trudne. Na pierwszej wyprawie na Alaskę opóźniał marsz, ciągnął się w ogonie, miał odmrożenia, wylądował w szpitalu. Stracił wtedy duży palec. Szybko się okazało, że był fizjologicznym fenomenem - miał geny długodystansowca, był niezwykle wytrzymały i to mu pomagało pokonywać w górach przeszkodę za przeszkodą. Stopniowo zdobywał coraz większe szczyty. Wytyczył kilkanaście nowych dróg w Tatrach, Górach Riła w Bułgarii, we włoskich Dolomitach, w Alpach, zdobył McKinley - najwyższy szczyt Ameryki Północnej. Potem przyszła kolej na góry Hindukuszu, Karakorum, Alpy Nowozelandzkie. W 1977 roku po raz pierwszy znalazł się w Himalajach. Tam, w najwyższych górach świata, Jerzy Kukuczka zdobył wszystko, co było do zdobycia, a jego gwiazda zaświeciła najjaśniejszym blaskiem. Spośród 14 himalajskich ośmiotysięczników na 11 wszedł, wytyczając nowe drogi, cztery zdobył jako pierwszy zimą, na jednym wierzchołku stanął samotnie, na 13 wspiął się bez użycia butli z tlenem, siedem pokonał w tzw. stylu alpejskim - małym zespołem, szybko, bez zakładania pośrednich obozów. Ostatnią z najwyższych gór zdobył we wrześniu 1987 roku, rok po rywalizującym z nim Raincholdzie Messnerze, który jednak wspinał się w sezonach letnich i drogami klasycznymi. W dodatku Włochowi zajęło to dwa razy więcej czasu. Messner, na wieść o zdobyciu przez Jerzego Kukuczkę Korony Himalajów, przysłał depeszę: „Nie jesteś drugi - jesteś wielki”. W 1988 roku na Igrzyskach Olimpijskich w Calgary obaj dostali Srebrne Ordery Medalu Olimpijskiego. Jerzy Kukuczka zginął w Himalajach na wysokości 8300 metrów podczas próby zdobycia - wspólnie z Ryszardem Pawłowskim - ośmiotysięcznika Lhotse - czwartej góry świata, wznoszącej się na wysokość 8501 metrów nad poziomem morza. Chcieli tego dokonać nową drogą przez słynną, niezdobytą wcześniej południową ścianę. Kukuczka wspinał się pierwszy, lecz tuż przed granią szczytową odpadł od ściany, a lina, którą był połączony z Pawłowskim, pękła. Po odnalezieniu ciała pochowano go w lodowej szczelinie, koło miejsca upadku. Został uczczony tablicami pamiątkowymi: pod południową ścianą Lhotse i na Tatrzańskim Cmentarzu Symbolicznym pod Osterwą. Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. W swojej bogatej kolekcji miał też m.in. Złoty i Srebrny Krzyż Zasługi, jedenaście złotych, srebrny i dwa brązowe medale „Za wybitne osiągnięcia sportowe”, Krzyż „Za Zasługi dla ZHP”. W przysiółku Wilcze k. Istebnej, znajduje się poświęcona mu izba pamięci. Imię Jerzego Kukuczki nosi Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach oraz osiedle w Katowicach-Bogucicach, w okolicach ul. Wrocławskiej.

Zdjęcie profilowe: Grażyna Wójcik/SE/East News