Henryk Boukołowski

Henryk Boukołowski

Ur. 11.01.1937 Zm. 04.10.2020

Wspomnienie

Henryk Boukołowski był aktorem i reżyserem, współtwórcą Teatru Adekwatnego. Pochodził z Białegostoku. Studia w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie ukończył w 1958 r., chociaż podczas egzaminów wstępnych stracił chwilowo głos. A głos miał sugestywny, „zadymiony”, znakomicie recytował literaturę. Warto posłuchać, jak czyta „Mistrza i Małgorzatę” Bułhakowa. – Jesteś nieśmiały jak Osterwa na początku – miał mu powiedzieć na uczelni Aleksander Zelwerowicz. Filmową rolę życia Boukołowski zagrał w „Nikt nie woła” (1960) Kazimierza Kutza według Józefa Hena, gdzie jest Bożkiem, członkiem organizacji podziemnej, który nie wykonuje rozkazu, po czym ucieka na Ziemie Odzyskane. Tam poznaje Lucynę (Zofia Marcinkowska). Była to swoista odpowiedź na kreację Zbigniewa Cybulskiego w „Popiele i diamencie” Andrzeja Wajdy. W telewizyjnym „Awatarze, czyli zamianie dusz” (1964) Janusza Majewskiego według Teofila Gautier Boukołowski został francuskim arystokratą zakochanym w polskiej hrabinie (Wanda Koczeska). By ją posiąść, wspierany przez lekarza szarlatana (Gustaw Holoubek), „zamienia się” duszami z mężem pięknej Polki (Jan Machulski). Był też Juliuszem von Minutoli, dyrektorem poznańskiej policji, w czterech odcinkach „Najdłuższej wojny nowoczesnej Europy” (1981) Jerzego Sztwiertni. W serialu „M jak miłość” pojawił się w roli przewodniczącego wydziału karnego Sądu Okręgowego w Warszawie (2001-02) Przez dekady z operatorem Jerzym Wójcikiem i aktorką Magdą Teresą Wójcik tworzył związek osobisto-artystyczny, który Francuzi zwą „ménage à trois”. W „Skardze” (1991) tego pierwszego, Boukołowski i Magda Teresa Wójcik zagrali rodziców 16-latka zastrzelonego podczas zamieszek w Szczecinie w 1970 r. W 1964 r. Magda Teresa Wójcik i Boukołowski założyli w Cieszynie Teatr Adekwatny, tułający się potem po Szczecinie i Płocku, a finalnie przeniesiony na ulicę Brzozową 1 na warszawskim Starym Mieście, gdzie działał do 1994 roku (od tamtego czasu aktorzy występują gościnnie na deskach innych teatrów). Na scenie Adekwatnego wystawili wspólnie m.in. „Mahabharatę” (1988), „Pana Tadeusza” (1997), „Dżumę” (2000), „Proces” i „Makbeta” (oba 2003). On zagrał Konrada w „Wyzwoleniu” (1978), Kubę w „Pętli” (1984) według Hłaski, Don Diega w „Cydzie” (1996) i Tartuffe’a w „Świętoszku” (2008). W Warszawie Henryk Boukołowski występował też na innych scenach. W Ateneum był Pukiem w „Śnie nocy letniej” (1959), a w Teatrze Polskim dostał mu się Chłopiec w „Dwóch teatrach” (1962), Romeo i Alosza w „Braciach Karamazow” (oba w 1963) oraz Ryszard III (1964), a na Scenie Polskiej w Cieszynie – Kordian (1965).

Jacek Szczerba

Zdjęcie profilowe: Sławomir Kamiński / Agencja Gazeta