Ruth Bader Ginsburg
Wspomnienie
Była prawniczką, od 1993 roku sędzią Sądu Najwyższego USA, liderką liberalnego skrzydła wśród amerykańskich prawników, pionierką praw mniejszości i feministyczną ikoną popkultury, której wizerunek ozdabiał t-shirty noszone przez nastolatki. Ruth Bader Ginsburg zaczynała karierę, gdy kobietę-prawniczkę widywano równie rzadko jak yeti. W 1956 roku 23-latka była na Harvardzie jedną z dziewięciu kobiet w swoim roczniku na około 500 mężczyzn. Tej garstce kobiet wydano zgodę na studiowanie, ale nie na tych samych warunkach, co ich koledzy - miały zakaz wstępu do czytelni, a dziekan wydziału miał je pytać, dlaczego zajmują miejsce mężczyznom. Ruth Bader była w czołówce studentów, a nauka nie była jedynym jej zajęciem. Rok przed rozpoczęciem studiów urodziła dziecko, a krótko później u jej męża zdiagnozowano raka. Zajmowała się więc rodziną, robiła notatki za siebie i studiującego z nią męża, spisywała prace, które jej dyktował i jeszcze znajdowała czas, by publikować w prestiżowym piśmie „Harvard Law Review”. Kiedy po skutecznej kuracji wyleczony Marty Ginsburg dostał pracę w jednej z kancelarii prawnych w Nowym Jorku, Ruth przeniosła się na Uniwersytet Columbia i – poza studiami – również tam współredagowała przegląd prawniczy, stając się pierwszą kobietą, która pracowała w redakcjach czasopism prawniczych na tych prestiżowych uczelniach amerykańskich. Studia ukończyła z najlepszą notą w całym roczniku. O Ginsburg zrobiło się głośno, gdy została współzałożycielką Women’s Rights Project wewnątrz organizacji American Civil Liberties Union. Przez dwa lata jej „oddział” brał udział w kilkuset sprawach dotyczących dyskryminacji. Przed sądem najwyższym prawniczka występowała w sześciu sprawach, a pięć z nich wygrała. W swojej pracy była pragmatyczna i powoli doprowadzała do topnienia nierówności prawnych. W kwietniu 1980 roku Ginsburg dostała nominację na sędzię federalnego Sądu Apelacyjnego Okręgu Dystryktu Columbia, najbardziej prestiżowego sądu federalnego po Sądzie Najwyższym w USA. Orzekała tam przez 13 lat. 14 czerwca 1993 prezydent Bill Clinton nominował Ginsburg do Sądu Najwyższego. W ten sposób Ruth Bader Ginsburg została drugą po Sandrze Day O'Connor kobietą w najwyższej instancji sądzie w USA. Ginsburg swoje stanowisko podkreślała nie tylko odczytywaniem sentencji, ale też spektakularnymi żabotami. Jeden z nich stał się tak kultowy, że produkowane były jego repliki. Założyła go dzień po wyborze Donalda Trumpa na prezydenta. Nie miała tego dnia nic wygłaszać, więc okazała swój sprzeciw za pomocą tej części ubioru i zamieszczonej na niej frazie „I dissent” – „Sprzeciwiam się”. Był to jeden z motywów pojawiających się na gadżetach związanych z Ginsburg. Inny to zdanie „When there are nine” (ang. „Kiedy będzie ich dziewięć”) - odpowiedź na pytanie, kiedy będzie wystarczająco dużo kobiet w dziewięcioosobowym składzie Sądu Najwyższego. Przez nieprzerwaną walkę i zawziętość zyskała przydomek Notorious RBG (ang. Nieustępliwa Ruth Bader Ginsburg). To nawiązanie do pseudonimu rapera Notoriousa BIGa. Pseudonim ten nie tylko jej nie przeszkadzał, ale bardzo go lubiła. W jednym z wywiadów wyznała, że kupiła zapas koszulek z tym hasłem, aby wręczać je w ramach prezentów. W 2009 Uniwersytet Willamette z Salem w stanie Oregon przyznał Ginsburg honorowy doktorat nauk prawnych, rok później uczynił to Uniwersytet Princeton, a w 2011 - Uniwersytet Harvarda. Powodem śmierci Ruth Bader Ginsburg były komplikacje związane z rakiem trzustki. Nazajutrz zwyczajowe hołdy posypały się z obu stron podzielonej jak chyba nigdy amerykańskiej sceny politycznej. Barack Obama nazwał RBG „bojowniczką o równość płci”, George W. Bush „mądrą i zabawną pionierką”, Bill Clinton „wspaniałą sędzią i cudowną osobą”. Nawet Donald Trump, któremu ostro zalazła za skórę, stwierdził, że „była wspaniałą kobietą, która miała wspaniałe życie” i „smutno mu, że umarła”.
Powiązane artykuły
