Zofia Dillenius, ps. „Jodła”

Zofia Dillenius, ps. „Jodła”

Ur. 28.01.1928 Zm. 02.08.2020

Wspomnienie

Uczestniczka Powstania Warszawskiego, długololetnia pracowniczka wydawnictwa Ossolineum. Zofia Dillenius urodziała się we Lwowie. Jej ojciec był hallerczykiem, walczył w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. Potem służył w pułkach kawaleryjskich i szkolił żołnierzy w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu. W Warszawie mieszkała od maja 1940 roku, jesienią 1942 wstąpiła do harcerstwa konspiracyjnego – Szarych Szeregów - była przyboczną drużynowej w 77. Warszawskiej Żeńskiej Drużynie Harcerek „Młody Las” Hufca Mokotów. Podczas Powstania Warszawskiego była łączniczką w pułku "Baszta", walczyła m.in. w rejonie ul. Puławskiej. - Po tamtym sierpniu nigdy już nie zdarzyło się nic równie mocnego - wspominała w 2003 roku dziennikarce "Gazety Wyborczej". - To był najintensywniejszy miesiąc mojego życia. Strach? Bałam się, nie wiem czemu, tylko postrzału w brzuch. Więcej strachu nie było. Był zapał. W komendzie AK dostaje furażerkę i biało-czerwoną opaskę na prawe ramię - zostaje łączniczką. 20 sierpnia 1944 Zośka, już z pseudonimem "Jodła", z przyjaciółką niesie rozkazy z Mokotowa do Śródmieścia. Zapisane maczkiem bibułki wsunęła do ust, między dziąsło a policzek. Połyka je, kiedy Niemcy łapią dziewczyny na Polu Mokotowskim. Z obozu przejściowego pod Warszawą wydostaje się dzięki zaprzyjaźnionemu lekarzowi. Wraca i nadal roznosi informacje. Mokotów poddaje się 27 września. Zosia oddaje opaskę i furażerkę. Wyjeżdża ze stolicy, tuła się, a w końcu trafia do rodziny na Kielecczyźnie. Po wojnie Zofia Dillenius razem z rodziną zamieszkała w Nowej Soli niedaleko Zielonej Góry. Tam zdała maturę, potem studiowała historię sztuki na wydziale humanistycznym uniwersytetu we Wrocławiu. Po studiach trafiła do Wydawnictwa Ossolineum, w którym pracowała do emerytury. W latach 80. XX wieku byłą tam przewodniczącą komisji zakładowej NSZZ „Solidarność”. W 1989 roku wstąpiła do Komitetu Obywatelskiego, a 4. czerwca była członkiem komisji wyborczej ze strony solidarnościowej. Przez lata mieszkała we Wrocławiu, była bardzo aktywna. Organizowała zebrania i spotkania weteranów powstania warszawskiego. Została odznaczona m.in. Krzyżem Armii Krajowej i Srebrnym Krzyżem Zasługi. Otrzymała również Odznakę Honorową Wrocławia – Wrocław z wdzięcznością, „Wratislavia Grato Animo” oraz medal „Zasłużony dla Wrocławia”. Zofia Dillenius zmarła na COVID-19. Prezydent Jacek Sutryk napisał w pożegnaniu: „Rok temu odwiedziłem panią Zosię. Była jak zawsze niezwykle uśmiechnięta i pogodna. Pani Zofio, w imieniu Wrocławia bardzo Pani za wszystko dziękuję”.

Karolina Kozakiewicz

Zdjęcie profilowe: Archiwum historii mówionej MPW