Andrzej K. Tarkowski
Wspomnienie
Najwybitniejszy polski embriolog, doceniany za granicą pionier embriologii eksperymentalnej, gorąco popierał prowadzenie zabiegów zapłodnienia in vitro u ludzi. Jako jedyny Polak zdobył w 2002 r. prestiżową Nagrodę Japońską, zwaną japońskim Noblem. Współpracował z prestiżowymi ośrodkami naukowymi na całym świecie, w których dziś pracują jego uczniowie, ale przez całą karierę naukową związany był z Uniwersytetem Warszawskim. Od lat 60. kierował Zakładem Embriologii UW, a przez ćwierć wieku - Instytutem Zoologii. Dzięki pionierskim badaniom komórek zarodkowych myszy prof. Tarkowski postawił hipotezę, że wyodrębnienie się dwóch pierwszych linii komórkowych we wczesnym zarodku zależy od położenia komórek. Wykazał również, że dwukomórkowe zarodki myszy można rozdzielić, wszczepić do macicy i uzyskać normalne płodne osobniki. W wyniku eksperymentalnego zespolenia dwóch kilkukomórkowych zarodków myszy profesor jako pierwszy uzyskał chimery - normalnie ukształtowane osobniki zbudowane z komórek wywodzących się z dwóch różnych zarodków. Obecnie są one wykorzystywane w badaniach nad rozwojem zarodkowym, różnicowaniem komórkowym i komórkami macierzystymi oraz do uzyskiwania zwierząt zmodyfikowanych genetycznie - tłumaczył jego uczeń prof. Jacek Kubiak. Wyniki badań Tarkowskiego były publikowane w „Nature” i innych renomowanych czasopismach światowych. Był członkiem rzeczywistym PAN, członkiem czynnym PAU i członkiem zagranicznym Francuskiej Akademii Nauk, Amerykańskiej Akademii Nauk oraz Academia Europea. Zasiadał w Komitecie Bioetyki PAN. Został oznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.