André Glucksmann

André Glucksmann

Ur. 19.06.1937 Zm. 10.11.2015

Wspomnienie

Chętniej dzielił świat polityki na obrońców demokracji i praw człowieka i ich wrogów niż na ludzi prawicy i lewicy. Jako wnikliwy krytyk komunizmu, stalinizmu, maoizmu i francuskiej mitologizacji lewicowych utopii przekształconych w praktykę reżimów totalitarnych był spadkobiercą najlepszych francuskich tradycji: Voltaire’a, który bronił Calasa, Wiktora Hugo, który bronił wolności, czy Emila Zoli, gdy ten bronił Dreyfusa. Świadectwem ewolucji Glucksmanna, który początkowo był goszystą o zabarwieniu maoistowskim, stała się głośna książka "Kucharka i ludożerca", jedno z dzieł, które zapoczątkowały pod wpływem "Archipelagu Gułag" Sołżenicyna zwrot francuskich intelektualistów z pokolenia ’68 ku postawom antysowieckim. Wspierał ruchy demokratyczne w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Pamiętne były jego wystąpienia w czasie stanu wojennego w Polsce. Piętnował totalitaryzm w każdej postaci, niezależnie od barwy ideologicznej: czerwonej, brunatnej czy zielonej, ale z pasją krytykował również zachodnioeuropejską tolerancję dla neoimperialnej polityki Kremla, zwłaszcza w kontekście wojny czeczeńskiej, potem gruzińskiej. W Polsce teksty Glucksmanna były najpierw publikowane w podziemnych wydawnictwach, a potem już oficjalnie. On sam bardzo lubił Polaków i chętnie się z nimi spotykał. W 2008 r. został laureatem Oświęcimskiej Nagrody Praw Człowieka im. Jana Pawła II. Odebrał ją z rąk papieża Benedykta XVI. Artykuły i książki Glucksmanna zawsze cechowały inteligencja i erudycja, odwaga i uczciwość w myśleniu oraz rzadko spotykany dziś nonkonformizm. Był wrogiem doktrynerstwa i dogmatu.

Adam Michnik

Zdjęcie profilowe: PixPlanete / East News