Mike Nichols

Mike Nichols

Ur. 06.11.1931 Zm. 19.11.2014

Wspomnienie

Reżyser "Absolwenta", "Kto się boi Virginii Woolf?", "Silkwood" i "Pracującej dziewczyny" słynął z poczucia humoru. Trzy z jego pięciu zasad robienia filmów brzmiały: "Ostrożnie aplikowany strach jest ważną formą komunikacji", "Jeśli myślisz, że dobro tkwi w każdym z nas, to znaczy, że nie spotkałeś jeszcze wszystkich" i "Przyjaciele mogą przychodzić i odchodzić, ale wrogowie z pewnością zostaną szefami studiów filmowych". Mike Nichols urodził się w Berlinie jako Michaił Igor Peszkowski w rodzinie rosyjskich Żydów, którzy po rewolucji październikowej wyemigrowali do Niemiec. Jego kuzynem był Albert Einstein. Gdy miał siedem lat, uciekł przed nazistowskimi prześladowaniami do Stanów i dołączył do osiadłego tam wcześniej ojca. Po angielsku znał wtedy dwa zdania: "Nie mówię po angielsku" i "Proszę mnie nie całować". Zaczynał jako aktor, tworząc w Chicago duet komediowy z Elaine May: nagrywali płyty, występowali w nocnych klubach, radiu i telewizji. Jako reżyser teatralny debiutował na Broadwayu sztuką Neila Simona "Boso w parku" (1963), którą wystawiono 1530 razy. Do filmowego debiutu "Kto się boi Virginii Woolf?" (1966) według sztuki Edwarda Albee'ego jako skłócone małżeństwo zaangażował Richarda Burtona i Elizabeth Taylor, o której mówił, że nigdy nie widział, by skłamała, by była dla kogoś niemiła i by się kiedyś nie spóźniła. Po tym filmie nazwano go "nowym Orsonem Wellesem". Za reżyserię "Absolwenta" (1967) z Dustinem Hoffmanem dostał Oscara. Z tymże Hoffmanem chciał nakręcić "Rambo", ale projekt przejął Sylvester Stallone. Uprawiał kino gatunkowe. Nakręcił m.in. antywojenną satyrę "Paragraf 22" (1970) według Josepha Hellera, prowokacyjne "Porozmawiajmy o kobietach" (1971) z Jackiem Nicholsonem i Artem Garfunkelem, sensacyjny "Dzień delfina" (1973) z George'em C. Scottem, "Silkwood" (1983) o zamordowanej laborantce (Meryl Streep) pracującej przy przygotowywaniu plutonu dla elektrowni atomowych, romantyczną "Pracującą dziewczynę" (1988) z Melanie Griffith i Harrisonem Fordem, horror "Wilk" (1994) z Nicholsonem, polityczne "Barwy kampanii" (1998) z Johnem Travoltą i Emmą Thompson w rolach Clintonów oraz słynny serial "Anioły w Ameryce" (2003). Jego ostatnim filmem była "Wojna Charliego Wilsona" (2007) z Julią Roberts i Tomem Hanksem. Był jedną z zaledwie 12 osób, które zdobyły EGOT, czyli nagrody Emmy, Grammy, Oscara i broadwayowską Tony. Prowadzeni przez niego aktorzy zdobyli 17 nominacji do Oscara i dwie statuetki. Jako pierwszy reżyser dostał milionowe honorarium ("Paragraf 22"). Razem z wpływami ze sprzedaży biletów milion dolarów zarobił także na "Absolwencie". Zmarł na atak serca w Nowym Jorku w wieku 83 lat.

Jacek Szczerba

Zdjęcie profilowe: Everett / East News