Leopold Kozłowski-Kleinman

Leopold Kozłowski-Kleinman

Ur. 26.11.1918 Zm. 12.03.2019

Wspomnienie

Pianista, kompozytor, dyrygent, którego znał cały Kazimierz i tysiące turystów. Nazywano go ostatnim galicyjskim klezmerem. Urodził się w Przemyślanach, 50 km od Lwowa, w żydowskim sztetlu. Muzyk, instrumentalista i kompozytor odebrał staranne wykształcenie muzyczne w przedwojennym Lwowie, a nadto muzyką naznaczony był jak przeznaczeniem, bo pochodził z klezmerskiej rodziny, przed którą skrzypce, fortepian, akordeon czy wiolonczela nigdy nie miały tajemnic. Gdy do Przemyślan w 1941 r. przyszli Niemcy, cudem uniknął śmierci, przeżył getto. Uciekł z obozu pracy w Kurowicach pod Lwowem, gdzie grał w orkiestrze. Walczył z Ukraińską Powstańczą Armią. Kiedy Armia Czerwona wspierana przez berlingowców goniła Niemców na zachód, Kozłowski wstąpił we Lwowie do Wojska Polskiego. Założył frontowy teatrzyk, przygrywał, przeszedł z 2. Armią cały szlak bojowy. Zamieszkał w Krakowie, gdzie studiował dyrygenturę, a następnie został kierownikiem artystycznym i pierwszym dyrygentem Zespołu Pieśni i Tańca Krakowskiego Okręgu Wojskowego, a po reorganizacji – Zespołu Wojskowego „Desant” Warszawskiego Okręgu Wojskowego z siedzibą w Krakowie. Dosłużył się stopnia podpułkownika, ale w 1968 r. na antyżydowskiej fali został zwolniony z armii. Następnie był kierownikiem muzycznym Teatru Żydowskiego w Warszawie i cygańskiego zespołu Roma. Jako konsultant współpracował z greckim zespołem Hellen i zespołem Rzeszowiacy. Po 1989 r. swoje artystyczne życie związał z muzyką żydowską. Najpierw koncertował w całej Polsce ze Sławą Przybylską. W połowie lat 90. zaczął współpracę z Jackiem Cyganem. Leopold Kozłowski-Kleinman opracował sześć polskich wersji musicalu „Skrzypek na dachu”. Artysta skomponował również muzykę do wielu spektakli Teatru Żydowskiego w Warszawie oraz filmową, jest m.in. twórcą muzyki obozowej i gettowej w filmie „Lista Schindlera” Stevena Spielberga. Leopold Kozłowski-Kleinman w 2008 r. otrzymał złoty medal „Zasłużony kulturze Gloria Artis”, a w 2014 r. został honorowym obywatelem Krakowa.

Paweł Smoleński