Irena Lewandowska

Irena Lewandowska urodziła się w Warszawie. Była córką dziennikarza Samuela Kletza i pielęgniarki Julii Ity Mebel. Nazwiska Lewandowska razem z matką używały w czasie okupacji, po wojnie przyjęły je na stałe. Jako tłumaczka debiutowała, mając 17 lat, przekładem prozy Leonida Pierwomajskiego „W tym samym polu”. Studiowała ekonomię, ale zawodowo od początku związana była ze słowem. W 1950 r. rozpoczęła współpracę z pismem „Chłopska Droga”, w latach 50. pisała też do „Przeglądu Kulturalnego” i „Sztandaru Młodych” (1955-57). Artykuły, felietony, recenzje i wywiady z rosyjskimi pisarzami publikowała też w „Dialogu”, „Szpilkach”, „Filipince”, „Kobiecie i Życiu” i „Polityce”. W styczniu 1976 r. Irena Lewandowska była wśród sygnatariuszy „Memoriału 101”, który wyrażał protest przeciwko projektowanym zmianom w konstytucji PRL. Współpracowała z Komitetem Obrony Robotników, pracowała w dzienniku „Niezależność” Regionu Mazowsze NSZZ „Solidarność”. Po wprowadzeniu stanu wojennego była internowana, po zwolnieniu 27 grudnia 1981 r. podjęła współpracę z pismami drugiego obiegu, m.in. „Wezwaniem”, „Vakatem”, „Kulturą Niezależną”. Po 1989 r. pisała i tłumaczyła dla „Gazety Wyborczej”. Przełożyła kilkadziesiąt książek z języka rosyjskiego autorstwa m.in. Michaiła Bułhakowa, Arkadija i Borysa Strugackich, Wieniedikta Jerofiejewa, Bułata Okudżawy, Aleksandra Sołżenicyna oraz Anny Politkowskiej. Często współpracowała z poetą Witoldem Dąbrowskim, prywatnie jej partnerem życiowym. Razem przełożyli m.in. „Mistrza i Małgorzatę” Michaiła Bułhakowa i „Jeden dzień Iwana Denisowicza” Aleksandra Sołżenicyna. W 2007 r. otrzymała brązowy medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. W 2011 r. odznaczono ją Krzyżem Kawalerskim Odrodzenia Polski.