Andrzej Mitan

Andrzej Mitan

Ur. 12.10.1950 Zm. 04.11.2018

Wspomnienie

Performer, konceptualista, artysta transgresyjny – choć wywoływał wiele kontrowersji, można o nim z całą pewnością powiedzieć, że był oryginalny w tym, co robił. Urodził się w Pionkach pod Radomiem, które zasłynęły z dwóch powodów: z zakładów chemicznych, w których przed wojną produkowano materiały wybuchowe na potrzeby polskiej armii, oraz z wytwórni fonograficznej Pronit, która tłoczyła winyle znanych polskich wykonawców. To właśnie w Pionkach narodziła się Onomatopeja – chyba najbardziej znany projekt muzyczny Mitana. W czerwcu 1969 r. w tamtejszym domu kultury zespół dał siedmiogodzinny (sic!) koncert, z którego dochód przeznaczono dla harcerzy z Warszawy uczestniczących w akcji zagospodarowania i kulturalnego ożywienia Bieszczad. Można więc uznać, że koncert był nie tyle wydarzeniem muzycznym, co ideowym manifestem o happeningowym zabarwieniu. Sam Mitan przyjechał do Warszawy pięć lat później i od razu przylgnął do środowiskowej bohemy, która spotykała się w Remoncie. Lider Onomatopei szybko odnalazł się także w innej roli – animatora działań kulturalnych. W klubie prowadził cykl spotkań Diafora Muzyki i Poezji, podczas którego – przez całą drugą połowę lat 70. – dyskutowano o ciekawych zjawiskach z pogranicza różnych sztuk. Gośćmi Mitana były m.in. zespoły Osjan czy Kryzys, a także aktorka Halina Mikołajska, która recytowała tam poezję Czesława Miłosza. Na Diaforach wystąpiła również Onomatopeja. Jej koncerty przypominały misteria z szamanem Mitanem w roli głównej, który natchnionymi falsetami recytował hipisowską poezję śpiewaną, która nijak się miała do obowiązującego wówczas kanonu. Działalność muzyczna Mitana zawsze nosiła artystowski sznyt – nie tylko w treści, ale też w formie. To on wymyślił serię dziewięciu płyt wydanych pod szyldem Klub Muzyki Nowej Remont, z których każda płyta była wizualnym dziełem sztuki, a koperty longplayów były wykonywane własnoręcznie. Dziś ta kolekcja jest pożądanym trofeum przez fanów polskiej muzyki niezależnej. W 2004 r. Mitan został odznaczony medalem prezydenta Warszawy „IV Wieki Stołeczności Warszawy”. Bo rzeczywiście był mocno związany z tutejszym środowiskiem i tutejszą sztuką. Swoją twórczość prezentował nie tylko w Remoncie, ale też w Galerii Działań, Centrum Sztuki Współczesnej czy Mazowieckim Instytucie Kultury. Muzyka, poezja i plastyka to były jego żywioły. W połowie lat 80. nawiązał współpracę z Emmettem Williamsem – jednym z liderów ruchu Fluxus, bazującym na dadaizmie (działali w nim m.in. John Cage i Yoko Ono). Razem z nim Mitan zorganizował w Warszawie Międzynarodowe Seminarium Sztuki dla przeszło setki artystów z całego świata.

Konrad Wojciechowski