Grzegorz Królikiewicz

Był artystą osobnym. W filmie szukał awangardowych eksperymentów. Już jego reżyserski debiut - „Na wylot" (1972) zdobył uznanie w Polsce i za granicą. Grzegorz Królikiewicz skończył prawo na Uniwersytecie Łódzkim, a potem reżyserię w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej. Był profesorem tej uczelni, cenionym pedagogiem, prowadził znakomite zajęcia z analizy filmowej. Oprócz reżyserowania filmów fabularnych i dokumentalnych oraz spektakli teatralnych pisał także scenariusze. Na początku lat 80. był kierownikiem artystycznym Zespołu Filmowego „Aneks", a w latach 2003-05 dyrektorem artystycznym Teatru Nowego w Łodzi. Na Krakowskim Festiwalu Filmowym w 1971 r. krzyczał do swoich szkolnych nauczycieli: „Przegryziemy wam gardła! To wy uczycie nas konformizmu!". W 1972 r. debiutował głośnym „Na wylot”- o historii zabójstwa z premedytacją dokonanego przez młode małżeństwo bezrobotnych. Przy „Tańczącym jastrzębiu” (1977) Królikiewicz pracował ze Zbigniewem Rybczyńskim - później zdobywcą Oscara za animację „Tango”. Z kolei „Zabicie ciotki” (1984) było oparte na tekście Andrzeja Bursy. W 1993 r. Królikiewicz nakręcił „Przypadek Pekosińskiego”, inspirowany reportażem o sierocie wojennym, dorosłym człowieku zagubionym w rzeczywistości, a jednocześnie błyskotliwym szachiście. Główny bohater, Bronisław Pekosiński, zagrał w tym filmie samego siebie. Film w 1994 r. dostał Złote Lwy na festiwalu w Gdyni i nagrodę specjalną w Karlowych Warach. W ostatnich dekadach Królikiewicz kręcił głównie dokumenty polityczne, jednak w 2014 r. powrócił do fabuły obrazem „Sąsiady” z muzyką Marka Dyjaka. Film złożony z wielu krótkich nowel łączył społeczną panoramę z surrealistyczną aurą. Królikiewicz przypomniał o ludziach, którzy w III RP znaleźli się na uboczu. W groteskowej scenie celebrowano tam np. „uroczystość zamknięcia szpitala”. Królikiewicz był członkiem Polskiej Akademii Filmowej, autorem wielu książek poświęconych teorii kina i analiz arcydzieł filmowych wydanych w Złotej Serii. Podczas ostatniej edycji Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni zaplanowano pokaz specjalny filmu „Na wylot" z udziałem reżysera. Królikiewicz już nie dojechał. Jego pamięć festiwalowa widownia uczciła minutą ciszy.

Zdjęcie profilowe: Mikołaj Kuraś / Agencja Gazeta