Sara Danius

Sara Danius

Ur. 05.04.1962 Zm. 12.10.2019

Wspomnienie

Była sekretarz Akademii Szwedzkiej ze stanowiska odeszła w 2018 r., gdy Akademią wstrząsnęła seria skandali dotyczących molestowania seksualnego. Danius przyszła na świat jako córka Larsa Daniusa, żołnierza, a później także autora książek wspomnieniowych, i pisarki Anny Wahlgren. Sara była najstarszą z dziewiątki rodzeństwa – jej matka sześciokrotnie wychodziła za mąż. Sara Danius studiowała na Uniwersytecie w Sztokholmie, w Nottingham, na Duke University i w Uppsali. Jej doktorat dotyczył związków pomiędzy społeczeństwem a literaturą, która w nim powstaje. Oparła go na życiorysach Marcela Prousta, Gustawa Flauberta i Jamesa Joyce’a. W połowie lat 80. zaczęła pracować jako krytyczka literacka w dzienniku „Dagens Nyheter”. Była znawczynią literatury modernistycznej. Pisała głębokie analizy dotyczące Prousta, po Noblu napisała też książkę z esejami o twórczości Boba Dylana. W 2015 r. została – jako pierwsza kobieta w historii – sekretarzem Akademii Szwedzkiej. To ona ogłaszała, że Nobla otrzymali Kazuo Ishiguro i Bob Dylan. Gdy w 2018 r. Akademią wstrząsnęła seria skandali, Danius stała się celem ostrej krytyki. Dwóch byłych sekretarzy Sture Allén i Horace Engdahl nazwali ją „słabą liderką”, choć gdy pojawiły się pierwsze doniesienia o molestowaniu, którego miał się dopuścić mąż jednej z członkiń Akademii, zwołała nadzwyczajne zebranie noblowskiego gremium i wzywała do zmian. Starsi członkowie protestowali, argumentowali, że ta organizacja ma swoje tradycje. Doprowadzili do eskalacji skandalu. W Szwecji powstał wtedy ruch poparcia Sary Danius, pod siedzibą Akademii zebrało się ok. 2 tys. kobiet. Sara Danius od kilku lat walczyła z rakiem piersi, o czym mówiła publicznie.

Natalia Szostak

Zdjęcie profilowe: AFP / East News