Zygmunt Bauman

Najwybitniejszy polski socjolog i filozof, twórca koncepcji płynnej nowoczesności, zmarł w Leeds, gdzie mieszkał od początku lat 70. „Okrucieństwa dzieją się wszędzie, Polska nie jest wcale liderem. Ale bycie Polakiem polega na tym, że nas okrucieństwa przygnębiają o wiele bardziej niż inne narody. To jest zresztą najchętniej przyjmowana przez nas definicja patriotyzmu: jesteśmy Polakami, bo jesteśmy gnębieni" - mówił w lipcu 2016 r. w wywiadzie dla „Wyborczej". Zygmunt Bauman urodził się w Poznaniu w ubogiej rodzinie polskich Żydów. Wraz z wybuchem wojny jego rodzina uciekła przed nazistami na wschód. W ZSRR Bauman wstąpił do Komsomołu, a w 1944 r. zaczął służbę w 4. Dywizji Piechoty Wojska Polskiego. Został ranny w trakcie walk pod Kołobrzegiem. Później współpracował z kontrwywiadem, działał w Korpusie Bezpieczeństwa Wewnętrznego, który walczył z antykomunistycznym podziemiem. W 1953 r. został usunięty z wojska i rozpoczął karierę naukową. Zaczął jako marksista, ale z czasem miał coraz większe wątpliwości. Uczył się pod okiem prof. Juliana Hochfelda, w 1960 r. uzyskał habilitację za pracę o angielskim ruchu robotniczym. W 1968 r., wskutek kampanii antysemickiej, stracił posadę na uniwersytecie i emigrował. Początkowo mieszkał w Izraelu, a potem w Wielkiej Brytanii, gdzie podjął pracę na Uniwersytecie w Leeds. Został kierownikiem katedry socjologii, którą kierował aż do przejścia na emeryturę w 1990 r. Z trudną przeszłością musiał się mierzyć do końca życia. Jak tłumaczył tamte czasy Bauman? W czerwcu 2013 r. w wywiadzie dla "Gazety Wyborczej" mówił: - W Polsce w tej chwili panuje opinia, że to było jakieś zwyrodnienie. Że potwory tam szły. I po co? Tylko po to, by ujarzmić Polskę i pozbawić ją niepodległości. Na miłość boską, dla kogo ja zdobywałem Kołobrzeg?! Dla kogo zdobywałem Wał Pomorski?! Chwili wątpliwości nie miałem. Ale nic. Prawda jest taka, że Leszek Kołakowski znacznie szybciej niż ja zrozumiał, że nie ma co rozmawiać, negocjować, naprawiać, bo ten system to jest maszyna, której się naprawić nie da. Ostatnia książka profesora Baumana ukazała się w 2016 r. W "Obcym u naszych drzwi" zajął się tematem kryzysu imigracyjnego i paniki, jaki ów kryzys wywołał. Prof. Bauman w młodości marzył, że znajdzie sposób na ulepszenie świata. - Będę umierał niespełniony, ponieważ do tej pory nie znalazłem odpowiedzi na pytanie, jak słowo ciałem uczynić. Dręczy ono ludzkość od początku jej powstania, ale jak dotąd nie znaleźliśmy na nie przekonującej odpowiedzi - mówił pół roku przed śmiercią.

Zdjęcie profilowe: Michał Mutor / Agencja Gazeta