Benjamin Barber

Benjamin Barber

Ur. 02.08.1939 Zm. 24.04.2017

Wspomnienie

Amerykański politolog i filozof, były doradca Billa Clintona, w swoich książkach zajmował się globalizacją, społeczeństwem obywatelskim, kapitalizmem i konsumpcją. Najsłynniejsza, „Dżihad kontra McŚwiat” z 1995 r., ostrzegała przed skutkami globalizacji w czasach, kiedy modny był koniec historii, a globalne rynek i kultura miały prowadzić do równie globalnego dobrobytu. Tytułowym McŚwiatem były wszechwładne korporacje, które wprowadzały „ekonomiczny totalitaryzm” i próbowały podporządkować „politykę, społeczeństwo i kulturę wymogom przytłaczającego swym ogromem rynku”. „Koszty dopiero poznamy”, ostrzegał. Dżihad to z kolei lokalny opór przed globalizacją, tradycyjne wartości przyjmujące formę nacjonalizmu lub fundamentalnej religijności. Gdy 11.09.2001 r. samoloty uderzyły w wieże World Trade Center, Barber został okrzyknięty prorokiem. „Jeśli eksportujemy kapitalizm bez demokracji, hodujemy anarchię i terroryzm” – grzmiał. W wydanych dekadę później „Skonsumowanych” przyglądał się infantylizującej roli konsumpcji. Korporacjom opłaca się, by dorośli zachowywali się jak dzieci żądające natychmiastowej gratyfikacji, a podlegająca regułom rynku polityka promuje kandydatów, którzy potrafią zrobić show. W ostatnich latach zajął się miastami - był przekonany, że to burmistrzowie będą rządzić światem. Globalne problemy, uważał, przekraczają granice państw, a dzisiejsze narodowe i ponadnarodowe instytucje sobie z nimi nie radzą. Dlatego potrzebna jest nowa forma współpracy - parlament złożony z przedstawicieli miast.

Katarzyna Wężyk

Zdjęcie profilowe: Wojciech Olkuśnik / Agencja Gazeta