Ornette Coleman

Jeden z największych innowatorów muzyki jazzowej i twórca terminu "free jazz" zmarł w Nowym Jorku na atak serca. Początkowo grał na saksofonie tenorowym, ale gdy podczas jakiejś bójki w trasie jego instrument uległ zniszczeniu, Ornette musiał przerzucić się na saksofon altowy. Opanował też grę na trąbce i skrzypcach. Już jako dwudziestoparolatek zaskakująco odważnym podejściem do harmonii i struktury wykonywanych utworów wzbudzał kontrowersje w zespołach, w których występował. Pod koniec lat 50. wielu jazzowych ortodoksów uważało wręcz, że jego gra to żadne nowatorstwo, lecz zwykłe fałszowanie. W 1959 r. nagrał znakomity album o profetycznym tytule "The Shape of Jazz to Come". Bezradni krytycy nazwali zawartą na tej płycie muzykę "awangardowym jazzem". Rok później Coleman sam podrzucił im termin, którym mogli opisywać nowy styl, nazywając swoją kolejną płytę "Free Jazz". Wydawnictwo, na którym zespół dowodzony przez Ornette'a łamał wszelkie obowiązujące w jazzie reguły, wzbudziło ogromne kontrowersje. Przez całą dekadę Ornette eksperymentował nie tylko z kompozycją czy strukturą, ale też z jazzowym instrumentarium, korzystając na przykład chętnie z sekcji smyczkowej. W latach 70. zainteresował się brzmieniem instrumentów elektrycznych, próbował też fuzji jazzu z muzyką funkową. I znów podsunął recenzentom termin, którym mogli opisywać nowe brzmienie - "harmolodic". Nie bał się współpracować z artystami z bardzo różnych światów - w kolejnych dekadach nagrywał z legendą hippisowskiej Kalifornii kapelą Grateful Dead, z Patem Methenym, pojawił się w ścieżce dźwiękowej filmu Davida Cronenberga "Nagi lunch".

Zdjęcie profilowe: Albert Zawada / Agencja Gazeta