Bogusław Schaeffer

Bogusław Schaeffer

Ur. 06.06.1929 Zm. 01.07.2019

Wspomnienie

Jedna z największych postaci polskiej awangardy, twórca muzyki elektronicznej lat 60. i sztuk z gatunku teatru instrumentalnego, które pisał dla Jana Peszka. Urodzony we Lwowie Bogusław Schaeffer reprezentował najważniejsze nurty w muzyce współczesnej, które pojawiły się wraz z awangardą lat 50. i 60. XX wieku. W 1964 r. zadebiutował jako twórca muzyki elektroakustycznej „Symfonią: Muzyką elektroniczną” na taśmę, dla której wymyślił ciekawą formę zapisu muzycznego i która później jeszcze ewoluowała. Sam zapis muzyczny traktował jako odrębny rodzaj sztuki – był twórcą 400 partytur graficznych i grafik w różnym stopniu związanych z muzyką. Tak jak John Cage był zwolennikiem formy otwartej dzieła muzycznego, roli przypadku w kształtowaniu utworu (aleatoryzm). Innym wątkiem jego wszechstronnej działalności był tzw. teatr instrumentalny, który z czasem zaowocował 44 sztukami teatralnymi (m.in. „Scenariusz dla trzech aktorów", „Kaczo", „Tutam”). Instrumentem jak najbardziej muzycznym w teatrze Schaeffera był aktor Starego Teatru w Krakowie Jan Peszek, dla którego Schaeffer napisał „Scenariusz dla nieistniejącego, lecz możliwego aktora instrumentalnego” – Peszek gra ten monodram od ponad 40 lat. Jako pedagog wykształcił stu kompozytorów, jest też autorem podręcznika kompozycji przetłumaczonego na kilkanaście języków, m.in. na chiński. Był wybitnym popularyzatorem muzyki, zwłaszcza muzyki nowej, na której temat wydał wiele książek, słowników, leksykonów, podręczników („Dzieje muzyki”). Twórca blisko 600 dzieł muzycznych był ważną postacią dla całej kultury światowej. W 1987 r. związał się z salzburskim Mozarteum, był profesorem tej uczelni, wykładał tam kompozycję. Wcześniej był wykładowcą Akademii Muzycznej w Krakowie. W Salzburgu mieszkał z żoną Nicole i tam zmarł.

Anna S. Dębowska