Stanisław Jędryka

Stanisław Jędryka

Ur. 27.07.1933 Zm. 22.04.2019

Wspomnienie

Reżyser znakomitych filmów i seriali dla młodzieży. Nakręcił m.in. „Do przerwy 0:1”, „Wakacji z duchami”, „Podróż za jeden uśmiech”, „Stawiam na Tolka Banana” i „Szaleństwo Majki Skowron”. Jędryka pochodził z Sosnowca. Debiutował cyrkowym filmem dla dorosłych − „Dom bez okien” (1962) z Elżbietą Czyżewską i Wiesławem Gołasem, który niebacznie wysłano do Cannes. Gdy „Dom…” nie zdobył tam żadnej nagrody, Jędryka zaczął mieć „pod górkę”. Ratował się pierwszą ekranizacją powieści Zbigniewa Nienackiego o Panu Samochodziku, czyli „Wyspą złoczyńców” (1965) z Janem Machulskim i Joanną Jędryką, swoją żoną. A potem przyszła era ekranizacji powieści Adama Bahdaja. „Do przerwy 0:1” to opowieść o chłopakach z robotniczej warszawskiej Woli, którzy zakładają zespół piłkarski Syrenka, by wziąć udział w turnieju dzikich drużyn. Ci sami bohaterowie pojawili się później w „Wakacjach z duchami”, aktorzy byli jednak inni, bo Jędryka zauważył, że poprzedni nazbyt wyrośli. Tu trzej warszawiacy na wakacjach zakładają Klub Odkrywców i tropiąc zamkowe duchy, odkrywają aferę złodziejską − ktoś ukrył w starych murach zrabowane podczas wojny dzieła sztuki... W „Podróży za jeden uśmiech” krakowscy kuzyni szykują się do wakacyjnego wyjazdu nad morze. Nie ma kto ich odwieźć, więc ruszają sami. Podróżują autostopem: ciężarówką, chłodnią, wozem z trumnami, dołączają na chwilę do wycieczki szkolnej, aż wreszcie dostają się pod opiekę tzw. cioci Uli (Alina Janowska)... W „Stawiam na Tolka Banana” sławny uciekinier z poprawczaka przejmuje władzę w młodzieżowej szajce. Na końcu okazuje się jednak, że został nasłany przez panią kurator, by zaopiekował się paczką rozpuszczonych smarkaczy. „Szaleństwa Majki Skowron” to ekranizacja książki Aleksandra Minkowskiego o uciekającej z domu nastolatce, którą ukrywa jej mazurski rówieśnik. Z kina dorosłego nigdy nie zrezygnował. Marzył o sfilmowaniu „Disneylandu” Stanisława Dygata i „Wniebowstąpienia” Adolfa Rudnickiego. W kinie dorosłym najlepiej udał mu się sensacyjno-wojenny tryptyk „Umarłem, aby żyć” (1984), „Urodzony po raz trzeci” i „Po własnym pogrzebie” (oba z 1989) według scenariuszy Jerzego Janickiego. W 2004 r. został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a pięć lat później Nagrodą Stowarzyszenia Filmowców Polskich za wybitne osiągnięcia artystyczne.

Jacek Szczerba