Immunolog, mikrobiolog i patolog, jeden najczęściej cytowanych polskich naukowców w dziedzinie biomedycyny. W dzieciństwie uczył się gry na skrzypcach, co zaprocentowało w okresie studiów na krakowskiej Akademii Medycznej – w studenckim zespole muzycznym grał z kolegami na weselach i zabawach. Jak wspominał, pięć lat życia zabrało mu wojsko, do którego przymusowo wcielono go w 1952 r. Po zwolnieniu pracował na szczecińskiej AM, po obronie doktoratu (z patologii) powrócił do Krakowa. Na macierzystej uczelni był m.in. wicedyrektorem Instytutu Mikrobiologii i kierownikiem Katedry i Zakładu Immunologii, a w latach 1978-81 prorektorem AM. W 1967 r. wyjechał na kilkumiesięczne stypendium British Council do National Institute for Medical Research w Londynie. W latach 1974-99 jako profesor wizytujący odwiedzał Yale University 26 razy. Spędził tam ponad siedem lat, zrezygnował ze współpracy, gdy zaczęła go przerastać praca po 12-14 godzin na dobę. We współpracy z zagranicznymi ośrodkami naukowymi prowadził przełomowe badania kontroli zjawisk odpornościowych i mechanizmów immunoregulacyjnych. Wraz z profesorem Yale Richardem K. Gerschonem był współautorem odkrycia limfocytów T regulatorowych (odpowiedzialnych za tłumienie nadmiernej reakcji immunologicznej). Prof. Ptak był członkiem rzeczywistym PAN i członkiem czynnym PAU. Otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, był laureatem wielu wyróżnień, m.in. Nagrody Prezesa Rady Ministrów RP i Nagrody Fundacji Alfreda Jurzykowskiego.