Pierre Boulez

Kompozytor, dyrygent, teoretyk, jedna z najbarwniejszych i najbardziej wpływowych postaci w muzyce II połowy XX w. W świat komponowania wchodził w Konserwatorium Paryskim pod kierunkiem Oliviera Messiaena, którego twórczość niedługo potem zaczął podważać. Stał się bezkompromisowym rzecznikiem Drugiej Awangardy, która rozkwitła w Europie Zachodniej tuż po II wojnie światowej. Boulez celował w muzyce perfekcyjnie skonstruowanej, ale „nieprzyjaznej” dla słuchacza - celowo zobiektywizowanej, wykalkulowanej, chłodnej jak betonowa architektura. Była to antyteza muzyki francuskiej z jej zamiłowaniem do zmysłowości i kolorystyki brzmienia. Gdyby ktoś w latach 50. i 60. zapytał, czy należy spalić Luwr, bez wahania odpowiedziałby „tak”, i to razem z „Giocondą”. A przy okazji, że należałoby wysadzić w powietrze wszystkie domy operowe - taką tezę przedstawił w wykładzie wygłoszonym w 1968 r. Jak na ironię, słowa o niszczeniu przybytków sztuki mieszczańskiej stały się w 2001 r. przyczyną jego kłopotów. Szwajcarska policja zatrzymała przebywającego w Bazylei Bouleza pod zarzutem nawoływania do aktów terroru. Zabrano mu paszport, ale później gorąco przepraszano. Losy Bouleza potoczyły się zaskakująco: zajadły krzewiciel nowej muzyki i przeciwnik tradycji stał się jej popularyzatorem jako dyrygent. W 1971 r. Pierre Boulez został dyrektorem artystycznym Orkiestry Symfonicznej BBC oraz Nowojorskich Filharmoników, dyrygował Mahlerem i Wagnerem. Tym ostatnim w mateczniku - w Bayreuth, gdzie w latach 60. kierował orkiestrą młodzieżową. W 1976 r. przygotował tam legendarne wystawienie „Pierścienia Nibelunga” w zrywającej z tradycją wystawiania Wagnera inscenizacji Patrice’a Chereau. Interesował się też muzyką polską. W 1966 r. w Hamburgu dokonał prawykonania II Symfonii Witolda Lutosławskiego, fascynowała go muzyka Karola Szymanowskiego - pod koniec życia z Wiedeńskimi Filharmonikami nagrał dla Deutsche Grammophon jego III Symfonię „Pieśń o nocy” i I Koncert skrzypcowy. W 2012 r. odebrał Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Zdjęcie profilowe: Roger Viollet / East News